Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές που περνά η αγορά ακινήτων, παρουσιάζεται όλο πιο έντονα η ανάγκη της ποιοτικής διαχείρισης/διοίκησης τέτοιων επιχειρήσεων. Στις χρυσές εποχές της περιόδου 2002-2008 δεν είχε και ιδιαίτερη σημασία η ποιότητα της διοίκησης, διότι «ό,τι έκτιζες πουλιόταν», αλλά τώρα, με τις δυσκολίες που υπάρχουν, η ποιότητα και τόλμη της διοίκησης, έχει πρωτεύοντα ρόλο.
Χαμηλή Ρευστότητα
Τι θα κάνει λοιπόν ο επιχειρηματίας ανάπτυξης; Μήπως θα πρέπει να συνεχίζει να κτίζει με την ελπίδα ότι στο σύντομο μέλλον η αγορά θα ανακάμψει, ή εάν το πράξει, θα έχει αυξημένο πρόβλημα ρευστότητας; Εάν αφήσει τα πράγματα ως έχουν, τότε τα διοικητικά του έξοδα, ως επίσης τα τεχνικά στελέχη του, θα αποτελούν μεγάλο ποσοστό των εξόδων, ενώ οι τόκοι και άλλα έξοδα δεν θα κατανέμονται σε διάφορα νέα έργα, με αποτέλεσμα αυξημένες ζημιές.
Από την άλλη, να αυξήσει κάποιος το ρίσκο του με νέες επενδύσεις λόγω της προσπάθειας μείωσης των εξόδων, ή να πάρει τολμηρές αποφάσεις διαφορετικής κατεύθυνσης;
Μείωση Απολαβών
Η φράση αυτή είναι άγνωστη για τα κυπριακά δεδομένα. Όσο κι αν είναι σκληρός τρόπος αντιμετώπισης οικονομικών προβλημάτων, δεν παύει να είναι μια κάποια λύση. Εδώ ο υπάλληλος είναι αδύνατο να αποδεχθεί κάτι τέτοιο, και προτιμά την απόλυση, λόγω πλεονάζοντος (και είσπραξη χιλιάδων ευρώ από το κράτος), δυσκολεύοντας ταυτόχρονα όμως τον εργοδότη για νέες προσλήψεις σε πιο χαμηλές αμοιβές. Άρα τι κάνει κάποιος σε τέτοιες περιπτώσεις, εάν δεν πείσει για μείωση αμοιβών;
Κατανόηση Τραπεζών
Όπως κατ’ επανάληψη έχουμε αναφέρει, εδώ είναι που θα φανεί η στήριξη των τραπεζών. Τέρμα τα “business lunches” και «πάρε δάνειο» ελεύθερα. Τώρα ο τόκος για καθυστερημένες δόσεις είναι 11% (με απόφαση μάλιστα του Ανώτατου Δικαστηρίου) που κατ’ εμάς είναι μια καθαρή «κλεψιά», ωθώντας τις επιχειρήσεις που έχουν προβλήματα ρευστότητας, σε πιο γρήγορο κλείσιμο.
Μείωση Ποιότητας
Τo λεγόμενο στην Αγγλική “Cutting Corners”. Αρχίζει λοιπόν μια επιχείρηση με κάποια οικονομικά προβλήματα να «κόβει γωνίες» στην ποιότητα, να μην συμπεριφέρεται ορθά/επιχειρηματικά, σε μια προσπάθεια μείωσης του κόστους. Είναι ορθό; Ασφαλώς και όχι, αλλά θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και αυτό από τη διοίκηση, σαν μία ύστατη προσπάθεια περισυλλογής εξόδων (όχι αύξησης του κέρδους).
Πωλήσεις με ζημιά;
Τώρα δεν μιλούμε για μείωση κέρδους, αλλά για πωλήσεις κάτω του κόστους. Και το ερώτημα είναι πόσο κάτω; Οι ταμπέλες που ανακοινώνουν εκπτώσεις 30% κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου Λεμεσού-Πάφου είναι μια ένδειξη. Ασφαλώς οι μειώσεις 30%, είναι μια επιλογή, αλλά στο τέλος, όταν πωληθούν όλες οι μονάδες, θα έχει η επιχείρηση τη δυνατότητα εξόφλησης του χρέους της προς την τράπεζα; Και εάν όχι, τι θα γίνει με την μη ελευθέρωση της υποθήκης και άρα τον εγκλωβισμό των αγοραστών; Από την άλλη, εάν δεν γίνουν εκπτώσεις, ο τόκος του 11% θα γονατίσει την επιχείρηση και μάλιστα χωρίς πωλήσεις.
Διάθεση Κτημάτων;
Ασφαλώς, εκείνες οι επιχειρήσεις που έχουν κενά κτήματα ως απόθεμα για νέες αναπτύξεις, έχουν την επιλογή της διάθεσής τους, εάν αυτό είναι εφικτό (πολύ δύσκολο έστω και με ζημιά). Τι γίνεται όμως εκεί που η επιχείρηση έχει συμβληθεί υπό μορφή αντιπαροχής; Πώς θα παραδώσει η επιχείρηση τις μονάδες στους ιδιοκτήτες; Πουλώντας τα δικαιώματα της αντιπαροχής; Σε τέτοιες περιπτώσεις φοβόμαστε ότι η επιχείρηση θα βρεθεί αντιμέτωπη με αγωγές για ζημιές κλπ. Άρα ποια η λύση;
Τίτλοι Ιδιοκτησίας
Όλα καλά, πωλήθηκαν όλες οι μονάδες, αλλά δεν υπάρχει πρόσθετο ρευστό, και άρα η συμπλήρωση κάποιων μικρο-εργασιών για την έκδοση τίτλων, καθυστερεί. Εάν όμως δεν υπάρχει η ρευστότητα, τι θα γίνει; Πώς θα αντιμετωπίσει μια επιχείρηση την πρόσθετη ζημιά σ’ ένα τέτοιο βασανιστικό θέμα, και μάλιστα όταν οι χρηματοδότες δεν βοηθούν, αναζητώντας το “pound of flesh” (ιδέ Shakespeare);
Η ίδια βάρκα
Εκείνο που μας προβληματίζει είναι ότι οι χρηματοδότες δεν έχουν αντιληφθεί ότι βρίσκονται και αυτοί στην ίδια βάρκα με τις επιχειρήσεις. Έστω και εάν οι τράπεζες κατορθώσουν να βγάλουν στην πώληση τα ακίνητα του δανειζόμενου, όταν αυτός δεν μπορεί να τα διαθέσει, πώς θα τα διαθέσουν οι χρηματοδότες; Και εάν τα διαθέσουν κατά δεκάδες, δεν θα επηρεάσουν την αξία των υπόλοιπων ακινήτων που έχουν ως υποθήκη; Άρα στο τέλος, τι αξία έχει η μετοχή τους, ή ακόμη και τι αξία έχει ο κλάδος -ίσως να υπάρξει και κατάρρευση (ιδέ Anglo-Irish Bank στην Ιρλανδία).
Αυτά και άλλα αγαπητοί μας αναγνώστες, διότι η κατάσταση είναι σοβαρή χωρίς εύκολες απαντήσεις. Χρειάζεται συνεργασία, συναντίληψη, κοινή αντιμετώπιση, και όχι υιοθέτηση των κανονισμών ως θέσφατο.
