Τα συστήματα κλιματισμού διαιρούμενου τύπου, αποτελούν μια κατηγορία αυτόνομων κλιματιστικών μηχανημάτων τα οποία καλύπτουν τις ανάγκες κλιματισμού μικρών χώρων
Ονομάζονται κλιματιστικά μηχανήματα διαιρούμενου τύπου γιατί η ψυκτική μηχανή του συστήματος διαιρείται σε δύο κύρια μέρη: την εσωτερική μονάδα και το εξωτερικό μηχάνημα.
Η εσωτερική μονάδα περιλαμβάνει κυρίως τον εναλλάκτη θερμότητας αέρα/ψυκτικού ρευστού ο οποίος λειτουργεί ως εξατμιστής (λειτουργία ψύξης) και άλλοτε ως συμπυκνωτής (λειτουργία θέρμανσης). Περιλαμβάνει επίσης τον ανεμιστήρα κυκλοφορίας του αέρα και το ηλεκτρικό μέρος της μονάδας, το σύστημα αυτοματισμού με τα αισθητήρια, και τα όργανα ελέγχου λειτουργίας του μηχανήματος.
Το εξωτερικό μηχάνημα περιλαμβάνει τον συμπιεστή του συστήματος, τον δεύτερο εναλλάκτη θερμότητας αέρα/ψυκτικού ρευστού (ο οποίος λειτουργεί ως εξατμιστής ή ως συμπυκνωτής ανάλογα με τη λειτουργία ψύξης / θέρμανσης) καθώς και τον ανεμιστήρα κυκλοφορίας του αέρα. Επιπλέον περιλαμβάνει και την τετράοδη βαλβίδα αναστροφής της λειτουργίας του συστήματος (εφόσον το μηχάνημα είναι ψύξης θέρμανσης), καθώς και το εκτονωτικό μέσο του ψυκτικού ρευστού αλλά και όλα τα υπόλοιπα τμήματα ηλεκτρικού μέρους και αυτοματισμού.
Τα δύο τμήματα, (εσωτερικό – εξωτερικό) κατά την εγκατάστασή τους συνδέονται με κατάλληλες ψυκτικές σωληνώσεις (γραμμή υγρού – αερίου) οι διάμετροι των οποίων ποικίλουν αναλόγως δυναμικότητας αλλά και κατασκευαστή, μερικές φορές, καθώς και με την κατάλληλη καλωδίωση ισχύος και επικοινωνίας μεταξύ τους.
Συναντώνται σε ένα μεγάλο πλήθος από άποψης δυναμικότητας, συνήθως από 2,2kW (7500BTU/hr) έως 10kW (34120BTU/hr).
Είναι αυτονόητο ότι με την επιλογή των «split units» για κλιματισμό χώρων είναι αδύνατον να ελεγχθούν πλήρως όλοι οι επιδιωκόμενοι στόχοι – παράμετροι για δημιουργία συνθηκών άνεσης όπως συμβαίνει με τις εγκαταστάσεις κεντρικού κλιματισμού.
Με τα εν λόγω συστήματα είναι δυνατό να ελεγχθεί η θερμοκρασία του χώρου, μέχρι ενός βαθμού η καθαρότητα του αέρα (μέσω φίλτρων ιονισμού) ενώ σε κάποιους πρόσφατους τύπους μηχανημάτων μπορεί να ελεγχθεί μερικώς η ανανέωση του αέρα ενώ σε ειδικές περιπτώσεις και το επίπεδο της σχετικής υγρασίας.
ΤΥΠΟΙ ΚΛΙΜΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ
Οι κλιματιστικές μονάδες διαιρούμενου τύπου καλύπτουν ανάγκες κυρίως οικιακών εφαρμογών κλιματισμού ενώ σε μικρότερο βαθμό καλύπτουν ανάγκες μικρών εμπορικών εφαρμογών.
Από άποψης τρόπου τοποθέτησης της εσωτερικής μονάδας τα κλιματιστικά μηχανήματα διαιρούμενου τύπου διακρίνονται στους παρακάτω τύπους.
• Επιτοίχια τοποθέτησης (wall mounted units)
• Τύπου δαπέδου ( floor standing units)
• Κρυφού τύπου ψευδοροφής (ceiling concealed units)
• Τύπου κασέτας (Cassete units) με δύο, τέσσερις εξόδους αέρα ή περιμετρικής εξόδου
• Εμφανούς τύπου οροφής (ceiling suspended units)
• Πολλαπλής τοποθέτησης ( flexi type units ) τα οποία μπορούν να τοποθετηθούν ως επιτοίχιες μονάδες χαμηλά στο ύψος του δαπέδου ή ως μονάδες οροφής εμφανούς τύπου
• Τύπου ντουλάπας οι οποίες είναι μονάδες μεγαλύτερης ισχύος από τις προαναφερθείσες και παρέχουν την δυνατότητα κλιματισμού μεγαλύτερων χώρων όπως εστιατορίων εκκλησιών εκθεσιακούς χώρους καταστήματα κ.α. Ο τύπος αυτός αναφέρεται για λόγους πληρότητας αφού δεν εμπίπτει στην κατηγορία του οικιακού κλιματισμού.
Οι κλιματιστικές μονάδες διαιρούμενου τύπου διατίθενται και σε έκδοση μόνο ψύξης (cooling only) ή ψύξης / θέρμανσης. Λόγω όμως της πολύ μικρής διαφοράς στην τιμή έχει σχεδόν επικρατήσει η πώληση των μονάδων στην έκδοση ψύξης / θέρμανσης.
Η λειτουργία της θέρμανσης ως γνωστόν επιτυγχάνεται με την αναστροφή της λειτουργίας της ψυκτικής μηχανής. Κατά τη λειτουργία της η ψυκτική μηχανή απορροφά ποσά θερμότητας από το περιβάλλον και τα αποβάλλει στον κλιματιζόμενο – θερμαινόμενο χώρο. Συνεπώς το κλιματιστικό μηχάνημα λειτουργεί ως αντλία μεταφοράς θερμότητας και ως εκ τούτου προέκυψε ο όρος αντλία θερμότητας ( Heat Pump ).
Μια άλλη έκδοση των συγκεκριμένων κλιματιστικών μονάδων διαιρούμενου τύπου είναι η σειρά inverter. Με την συγκεκριμένη τεχνολογία η οποία επικρατεί όλο και περισσότερο στην κατασκευή κλιματιστικών μηχανημάτων παράγονται πλέων όλοι οι προαναφερόμενοι τύποι.
Η τεχνολογία inverter δίνει την δυνατότητα στο μηχάνημα να μεταβάλλει την απόδοσή του και κατ’ επέκταση την απορροφημένη ισχύ (κατανάλωση) σύμφωνα με τις ενεργειακές απαιτήσεις του χώρου. Τούτο επιτυγχάνεται μέσω της μεταβολής της συχνότητας του ρεύματος που τροφοδοτεί τον συμπιεστή και έχει ως αποτέλεσμα την μείωση του αριθμού στροφών περιστροφής του κινητήρα του συμπιεστή άρα και της απόδοσής του και κατ’ επέκταση την μείωση της κατανάλωσης.
Ο έλεγχος της λειτουργίας των κλιματιστικών μηχανημάτων επιτυγχάνεται μέσω ασύρματων ή ενσύρματων τηλεχειριστηρίων τα οποία ελέγχουν τουλάχιστον τις ακόλουθες λειτουργίες:
• ON/OFF.
• Θερμοκρασία λειτουργίας.
• Ταχύτητα του ανεμιστήρα.
• Είδος λειτουργίας ( θέρμανση, ψύξη, αφύγρανση κλπ ).
• Κίνηση λούβρων
• Χρονοδιακόπτη
ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ
Ο βαθμός απόδοσης μια κλιματιστικής μονάδας δίδεται από έναν αδιάστατο αριθμό ο οποίος αποτελεί τον λόγο της παραγόμενης από τον συμπιεστή ισχύος προς την προσδιδόμενη σε αυτόν ισχύ.
Για παράδειγμα μια κλιματιστική μονάδα με ονοματική ψυκτική απόδοση 5kW και ονομαστική απορροφημένη ηλεκτρική ισχύ 1,54kW έχει βαθμό απόδοσης =>
Οι μετρήσεις των αποδόσεων των κλιματιστικών μονάδων γίνεται συγκεκριμένη μεθοδολογία και με συγκεκριμένες συνθήκες λειτουργίας και εγκατάστασης.
Η μέτρηση της ονομαστικής απόδοσης του μηχανήματος βασίζεται στις ακόλουθες παραμέτρους:
A. Ψύξη
Εσωτερική Θερμοκρασία: 27οCDB*, 19oWDB**
Εξωτερική Θερμοκρασία: 35οCDB
Μήκος σωληνώσεων ψυκτικού ρευστού: 7.5m
Υψομετρική διαφορά Εσωτερικής- Εξωτερικής μονάδας: 0
Β. Θέρμανση
Εσωτερική Θερμοκρασία: 20οCDB,
Εξωτερική Θερμοκρασία: 7οCDB,6oCWB
Μήκος σωληνώσεων ψυκτικού ρευστού: 7.5m
Υψομετρική διαφορά Εσωτερικής- Εξωτερικής μονάδας: 0
*Θερμοκρασία Ξηρού Βολβού
**Θερμοκρασία Υγρού Βολβού
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΣΗΜΑΝΣΗ
Η ενεργειακή σήμανση τόσο των κλιματιστικών όσο και των υπόλοιπων ηλεκτρικών οικιακών συσκευών είναι υποχρεωτική βάσει του «Περί της Ένδειξης Κατανάλωσης Ενέργειας και Άλλων βασικών Πόρων των οικιακών συσκευών Νόμου του 2001» Ν.97(Ι) 2001 ο οποίος τέθηκε σε πλήρη ισχύ στις αρχές του 2004.
Ως εκ τούτου κάθε κλιματιστική μονάδα θα πρέπει να συνοδεύεται από την ετικέτα της ενεργειακής σήμανσης στην οποία να αναγράφονται πληροφορίες σχετικά με:
• Την ενεργειακή κλάση (A,B,C,D,E,F,G)
• Την ετήσια κατανάλωση ενέργειας σε kWh σε λειτουργία ψύξης
• Την ψυκτική απόδοση του μηχανήματος σε kW.
• Τον βαθμό απόδοσης του μηχανήματος EER (Energy Efficiency Ratio) σε πλήρες φορτίο.
• Τον τύπο του μηχανήματος: Ψύξης, Ψύξης/Θέρμανσης.
• Αν το μηχάνημα είναι αερόψυκτο ή υδρόψυκτο.
• Την ισχύ Θέρμανσης σε kW.
• Την ενεργειακή απόδοση της λειτουργίας Θέρμανσης
• Τον θόρυβο σε dB(A) ανά pW)
• Τον βαθμό απόδοσης στην θέρμανση.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ
Λόγω των ιδιαιτεροτήτων του κυπριακού κλίματος και κατά συνέπεια των αυξημένων αναγκών κυρίως σε ψύξη, η αγορά έχει κατακλυστεί από δεκάδες μοντέλα κλιματιστικών καθώς και από χιλιάδες «ειδικών» σε θέματα εγκαταστάσεων αλλά και πωλήσεων.
Για το λόγο αυτό ο καταναλωτής οφείλει να είναι προσεκτικός και να αποφεύγει επιπόλαιες κινήσεις ως προς την επιλογή και αγορά των κλιματιστικών μονάδων.
Συνεπώς προτρέπεται:
• Να ζητά από τον προμηθευτή να του παρουσιάζει την ετικέτα της ενεργειακής σήμανσης ώστε να γνωρίζει τι παίρνει και για τι πληρώνει.
• Να προτιμά κλιματιστικά Ενεργειακής Κλάσης Α για πιο οικονομική λειτουργία.
• Να προτιμά τις κλιματιστικές μονάδες που χρησιμοποιούν ψυκτικό ρευστό R410-a για υψηλότερη απόδοση.
• Να προτιμά αναγνωρισμένους και εξουσιοδοτημένους αντιπροσώπους ή μεταπωλητές οι οποίοι να έχουν την δυνατότητα εξυπηρέτησης μετά την αγορά (after sales service).
• Να αποφεύγει να αγοράζει κλιματιστικά «αγνώστου πατρός και μητρός» π.χ από υπεραγορές. Η συσκευές αυτές δεν είναι μιας χρήσης ούτε αναλώσιμα υλικά.
• Να προτιμά προϊόντα από κατασκευαστές μέλη του οργανισμού EUROVENT (www.eurovent-association.eu) τα οποία να είναι πιστοποιημένα από τον εν λόγω οργανισμό ως προς την δυναμικότητα, την απόδοση αλλά και τα επίπεδα θορύβου της εσωτερικής και εξωτερικής μονάδας.
• Να μην θέτει το αρχικό κόστος ως τον μοναδικό καθοριστικό παράγοντα για την επιλογή του κλιματιστικού.
• Να συμβουλεύεται κάποιον ειδικό (μηχανολόγο μηχανικό) αναφορικά με την απαιτούμενη ισχύ της κλιματιστικής μονάδας για τον χώρο που προορίζεται. Με μεγαλύτερη ή μικρότερη από την απαιτούμενη ισχύ μειώνεται ο χρόνος ζωής των εξωτερικών μονάδων
