Η ανάγκη της δημιουργίας οικολογικών κτιρίων στη σύγχρονη ζωή των πόλεων, τοποθετεί στο περιθώριο την αγροκαλλιέργεια και έχει ως αποτέλεσμα την εξεύρεση μιας εντελώς πρωτότυπης λύσης: τη δημιουργία υπερσύγχρονων κτιρίων για καλλιέργεια και παραγωγή λαχανικών, βοτάνων, φρούτων, ιχθυοκαλλιέργειας, πτηνοτροφίας, καθώς και καταστήματα κρεάτων, αυγών κλπ.
Η ανάγκη αυτή συνέβαλε στην ανάπτυξη της ιδέας για δημιουργία κτιρίων, ειδικά για αγροκαλλιέργεια στις πόλεις. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται όχι μόνο η οικολογική επιβίωση, αλλά και η οικολογική εξέλιξη και η ανάπτυξη μιας νέας προσέγγισης, πολύ πιο παραγωγικής, από τους συνηθισμένους τρόπους αγροκαλλιέργειας.
Το περιοδικό «Sell & Build» παρουσιάζει τις πρωτοποριακές και τολμηρές προτάσεις των αρχιτεκτόνων «Romses» και «Vincent Callebaut» για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, καθώς επιλύουν το πρόβλημα της απουσίας της αγροκαλλιέργειας από τις πόλεις του σήμερα.
‘Harvest Green Project
Oι αρχιτέκτονες «Romses», κέρδισαν με τo «Harvest green project» τους στον πρόσφατο διαγωνισμό: «Η πρόκληση του 2030», που διοργανώθηκε από την πόλη του Βανκούβερ, με σκοπό να προτείνει νέες μεθόδους αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και να καταστήσει την ανάπτυξη, «πρασινότερη» και δραστικότερη, μειώνοντας τις μελλοντικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Η έννοια «Harvest» (συγκομιδή) διερευνάται μέσα στα πλαίσια της δημιουργίας του πράσινου πολυώροφου κτιρίου, στο οποίο εφαρμόζεται η καινοτόμος τεχνολογία της ‘κάθετης’ καλλιέργειας λαχανικών, βοτάνων, φρούτων, ιχθυοκαλλιέργειας, πτηνοτροφίας, καθώς και καταστήματα πώλησης κρεάτων, αυγών κ.τ.λ.
Επιπλέον, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα συλλέγονται μέσω οικολογικών δομικών στοιχείων, αξιοποιώντας την γεωθερμική, αιολική και ηλιακή ενέργεια. Τα κτίρια θα έχουν φωτοβολταϊκά σε υαλοπίνακες και θα ενσωματώνουν μικρές και μεγάλες ανεμογεννήτριες, για να μετατρέπουν την ηλιακή και αιολική φάρμα σε σταθμό παραγωγής ενέργειας. Επιπλέον, η ‘κάθετη’ καλλιέργεια, ενδεχομένως, να επιστρέφει την ενέργεια πίσω στο ηλεκτρικό δίκτυο (από το μεθάνιο που παράγεται) από την κομποστοποίηση απορριμμάτων φυτών και ζώων, φαγώσιμων κτλ. Επιπρόσθετα, μια μεγάλη δεξαμενή διοχέτευσης βροχής, τοποθετημένη στην κορυφή του πύργου ‘Harvest’, θα βοηθά στην άρδευση της εσωτερικής και εξωτερικής καλλιέργειας, καθώς θα υπάρχει και «roof garden».
Το ‘Harvest Green Project’ υποστηρίζει και ενισχύει τη συγκρότηση κοινοτήτων μέσα και γύρω από τα κεντρικά σημεία της πόλης. Εκτός από την παραγωγή προϊόντων και ενέργειας, το πράσινο κτίριο προωθεί την ανάπτυξη συγκροτημάτων για κατοίκηση. Επίσης, παρέχει μέσα μαζικής μεταφοράς, υπεραγορές (ειδικές για αγρότες), και γραφεία. Παράλληλα, προωθεί την έρευνα για την γεωργία και κτηνοτροφία και παρέχει εκπαιδευτικές διευκολύνσεις. Το αποτέλεσμα θα είναι μια υπερσύγχρονη σύμπραξη λειτουργιών που θα αλληλο-συμπληρώνονται και θα αλληλο-υποστηρίζονται.
Το «Harvest Green Project» εξετάζει την έννοια της ‘υπερ-τόνισης’ ενός νέου συστήματος «αγρο-φαγητού» μέσα και γύρω από ένα κομβικό σημείο διέλευσης στην πόλη. Ο 20ος αιώνας αποτελεί απτό παράδειγμα της παραμελημένης σημασίας που έχει το φαγητό και η αγροτική καλλιέργεια στον σχεδιασμό των πόλεων. Η ανάπτυξη των πόλεων έχει μειώσει δραματικά τη γεωργία στις πόλεις μας. Μέχρι το 2050, η παραγωγή παραδοσιακών αγροτικών προϊόντων, εκτιμάται ότι δεν θα είναι σε θέση να καλύψει τις ανάγκες του πληθυσμού, που αναμένεται να αυξηθεί σε 3 δισεκατομμύρια. Παρόλα αυτά, η ενσωμάτωση της αγροτικής εργασίας, κυρίως στην αρχιτεκτονική της πόλης, αποτελεί έναν τρόπο επαναβεβαίωσης της σημασίας που έχει η κουλτούρα και το περιβάλλον στην παραγωγή ντόπιου φαγητού για μια υγιή πόλη.
Η έννοια της κάθετης φάρμας’ δεν είναι καινούρια. Δεν στηρίζεται ούτε σε νέους μηχανισμούς, ούτε σε νέα επιστήμη. Η απαιτούμενη τεχνολογία είναι υπαρκτή σήμερα. Ο «Dr. Dickson Despommier», ένας επιστήμονας της περιβαλλοντικής υγείας στο «Columbia University», εξετάζει την ενδεχόμενη εφαρμογή του πιο πάνω έργου στην Νέα Υόρκη και τη Σανγχάη. Η δουλειά του αποκαλύπτει ότι για κάθε στρέμμα εσωτερικής καλλιέργειας, μπορούν να σωθούν 4 με 6 στρέμματα εξωτερικής καλλιέργειας. Επίσης, είναι ευρέως γνωστό ότι η παραδοσιακή-εμπορική καλλιέργεια διανύει περίοδο κρίσης. Για παράδειγμα, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, οι αγρότες είναι αδύνατο να συνεχίσουν να καλλιεργούν τα ίδια προϊόντα. Επιπλέον, πλημμύρες, παρατεταμένες ξηρασίες και τυφώνες καταστρέφουν κάθε χρόνο εκατομμύρια τόνους πολύτιμης σοδειάς. Η κατάχρηση παρασιτοκτόνων έχει επίσης συμβάλει στη θνησιμότητα της παγκόσμιας καλλιέργειας.
Αν επιτυχώς εφαρμοστούν, έργα όπως το ‘Harvest Green Project’, μπορούν να εγγυηθούν την ανανέωση των πόλεων, ουσιαστική παραγωγή ασφαλών και ποικίλων αγροτικών προϊόντων, σταθερή χρόνια παραγωγή αγροτικών προϊόντων και ενδεχόμενη ανασυγκρότηση οικοσυστημάτων, τα οποία έχουν θυσιαστεί για χάρη της παραδοσιακής ‘οριζόντιας’ καλλιέργειας.
Dragonfly Vertical Farm
Ανάμεσα στα οικονομικά κτίρια και τα πολυώροφα κτίρια διαμερισμάτων, ο Βέλγος αρχιτέκτονας «Vincent Callebaut» έχει επαναπροσδιορίσει την έννοια του καθιερωμένου ουρανοξύστη. Το 132ο ιστορικό συγκρότημα στη νότια άκρη του νησιού «Roosevelt» αντιμετωπίζει επιτακτική ανάγκη για περιβαλλοντική και οικολογική βιωσιμότητα. Αυτή η προκαταρκτική μελέτη επικεντρώνεται στη δημιουργία όχι μόνο ενός αυτοϋποστηριζόμενου οργανισμού, που θα χρησιμοποιεί μόνο ηλιακή ενέργεια, αλλά και αιολική και ενέργεια νερού, για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα έλλειψης τροφίμων που εκκρεμεί.
Τα μικτά προγράμματα της «Callebaut Dragonfly» είναι τοποθετημένα γύρω από δύο κεντρικούς πύργους. Αυτοί οι συμμετρικά τακτοποιημένοι πύργοι επιτρέπουν την ‘κάθετη’ ανάπτυξη παρά την ‘οριζόντια’ και αυτό δίνει μια λύση στο πρόβλημα του υπερπληθυσμού, που επικρατεί σε πόλεις, όπως το «Manhattan». Ένα εκτεταμένο θερμοκήπιο συνδέει τους δύο πύργους και βοηθά στη σωστή κατανομή του βάρους του κτιρίου. Το συγκρότημα είναι διατεταγμένο κατά τρόπο όπου οι κατοικήσιμοι χώροι και τα γραφεία είναι διάσπαρτα μεταξύ λιβαδιών και γεωργικών καλλιεργειών.
Το μέταλλο και το γυαλί των φτερών που στεγάζουν τα φυτικά και τα ζωικά αγροκτήματα, το εμπνεύστηκαν άμεσα από το σχήμα «exoskeleton» ενός «Dragonfly» (λιβελούλης), που φιλοξενεί φυτά και ζώα. Λόγω των κατάλληλων συνθηκών που φέρει ο ήλιος και ο αέρας μέσα σε αυτά τα φτερά, τα κατάλληλα θρεπτικά επίπεδα του εδάφους μπορούν να επιτευχθούν ούτως ώστε να βοηθήσουν στην πιο γρήγορη ανάπτυξη των φυτών. Το νερό της βροχής φιλτράρεται δια μέσου των φυτοχωμάτων που υπάρχουν στους κήπους του κτιρίου, ακολούθως αναμιγνύεται με τα εσωτερικά υγρά απόβλητα και αφού τύχει ανάλογης επεξεργασίας, επαναχρησιμοποιείται για τις ανάγκες της καλλιέργειας.
Το διάστημα μεταξύ των φτερών συσσωρεύει τον θερμό αέρα από τον «exoskeleton» για να θερμάνει το συγκρότημα κατά τη διάρκεια του χειμώνα, ενώ ο φυσικός εξαερισμός με την εξάτμιση που παράγεται θα δροσίζει τον αέρα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Αν και το Ντουμπάι μοιάζει το ιδανικό μέρος για ένα τέτοιο πείραμα, ο « Callebaut» δεν έχει εγκαταλείψει την ελπίδα ότι η Νέα Υόρκη μπορεί επίσης να προετοιμάσει το έδαφος κατά τη διάρκεια αυτής της αειφόρου εποχής.
