Κατά τις τελευταίες εβδομάδες έχει δοθεί μεγάλη δημοσιότητα στις προσπάθειες της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου, προκειμένου να εντάξει πλήρως τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς (ΔΣΜ), στον Οργανισμό της, με το αιτιολογικό μιας ισχυριζόμενης εξοικονόμησης δαπανών, και εκμεταλλευόμενη διατάξεις υπό αμφισβήτηση, της νέας Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τη φιλελευθεροποίηση της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Η ισχυριζόμενη εξοικονόμηση δεν ευσταθεί, σύμφωνα με τον ίδιο τον Διαχειριστή αλλά και άλλους εμπλεκόμενους, οι οποίοι αντιπαραθέτουν και αυξήσεις στις συνολικές δαπάνες λειτουργίας του συστήματος παραγωγής/μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου.
Ο ΔΣΜ εγκαθιδρύθηκε τον Μάιο του 2004 και έχει να επιδείξει σημαντικό και πολυδιάστατο έργο, το οποίο πραγματοποιήθηκε κατά τα έξι πρώτα χρόνια της λειτουργίας του. Ο ΔΣΜ διαχειρίζεται και ελέγχει την παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια, ώστε να παρέχεται στον Κύπριο καταναλωτή μέσω του Συστήματος Μεταφοράς, με τρόπο ασφαλή, αξιόπιστο και οικονομικό. Η ενέργεια παράγεται στους Ηλεκτροπαραγωγούς Σταθμούς, οι οποίοι, είτε ανήκουν στην ΑΗΚ, είτε σε Ανεξάρτητους Παραγωγούς που χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη, ή συμβατικά ορυκτά καύσιμα, ή Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Κάτω από τη διαχείριση και τον έλεγχο του ΔΣΜ, η ενέργεια μεταφέρεται μέσω του Δικτύου και του λοιπού εξοπλισμού του συστήματος ψηλής τάσης -ιδιοκτήτης του οποίου είναι η ΑΗΚ- στους κεντρικούς υποσταθμούς, απ’ όπου και διανέμεται στους καταναλωτές μέσω του δικτύου διανομής. Ο ΔΣΜ πρέπει να φροντίζει ώστε το Δίκτυο Μεταφοράς να διατηρείται πάντοτε σε άριστη κατάσταση, και να υπάρχει συνεχώς επάρκεια παραγωγής, ώστε η παροχή να είναι αδιάλειπτη σε όλους τους καταναλωτές της Δημοκρατίας. Η απαιτούμενη παραγωγή θα πρέπει να είναι πάντοτε ανάλογη με την αναμενόμενη ζήτηση, κι ο έλεγχος θα πρέπει να γίνεται ώστε να παρέχεται και να διανέμεται αυτή, με τον οικονομικότερο τρόπο. Η σύνδεση νέων παραγωγών ή καταναλωτών στο δίκτυο μεταφοράς, και η εμπορία του ηλεκτρισμού με αντικειμενικά κριτήρια, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των υποχρεώσεων του ΔΣΜ.
Η αποστολή του ΔΣΜ καλύπτει όλους τους τομείς λειτουργίας και ανάπτυξης του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, καθώς και την αντικειμενική διαχείριση της εμπορίας ηλεκτρισμού σε ανταγωνιστικό περιβάλλον. Η υφιστάμενη νομοθεσία υποχρεώνει τον ΔΣΜ να στηρίζει και να προωθεί την ηλεκτροπαραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς επίσης και τη διασφάλιση της πρόσβασης όλων των παραγωγών και προμηθευτών ηλεκτρισμού, στο Δίκτυο Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Ήδη ο ΔΣΜ, σε συνεργασία με τη ΡΑΕΚ, έχουν προωθήσει σειρά ευνοϊκών μέτρων ενθάρρυνσης για τη σύνδεση και χρήση τέτοιων ηλεκτροπαραγωγών σταθμών.
Ανεξάρτητοι Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς λειτουργούν -ανεξαιρέτως- σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, αλλά και ανά το παγκόσμιο. Ο λόγος για την ύπαρξη ανεξάρτητων διαχειριστών, είναι η διασφάλιση της αντικειμενικότητας, τόσο στη σύνδεση νέων παραγωγών, όσο και στην αξιοποίηση της παραγωγής ανεξάρτητων παραγωγών με βάση δημοσιοποιημένους κανόνες. Θεωρείται αδιανόητο, παραγωγός που έχει στην άμεση δικαιοδοσία του, το ηλεκτρικό δίκτυο, να αποφασίζει για τη διαχείριση και την παραγωγή των ανταγωνιστών του.
Αναφορικά με την παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα πράγματα είναι κάπως απλούστερα σε σύγκριση με την παραγωγή από συμβατικά ορυκτά καύσιμα. Με βάση το νόμο, όλη η παραγόμενη ενέργεια από ΑΠΕ θα πρέπει να διοχετεύεται στο δίκτυο, απρόσκοπτα. Είναι γνωστό ότι κάτω από κάποιες προϋποθέσεις, που έχουν σχέση με την ασφάλεια παροχής στους καταναλωτές, κάποιοι περιορισμοί είναι απαραίτητοι. Θα πρέπει λοιπόν η διαχείριση να γίνεται πάντοτε από ανεξάρτητη υπηρεσία, που να είναι από τεχνικής απόψεως, απόλυτα καταρτισμένη, ώστε η αντικειμενικότητά της να θεωρείται αδιαμφισβήτητη.
Εξάλλου, είναι επίσημα δηλωμένη η πρόθεση της ΑΗΚ να εισέλθει με ανταγωνιστική πρόθεση στην αγορά ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κάτι που θα δημιουργήσει μία πρόσθετη περιπλοκή, αν επιμείνει στη θέλησή της να ελέγχει και το θεσμό του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς, αφού κάτι τέτοιο δεν μπορεί να αποτελεί υγιή ανταγωνισμό.
Κλείνοντας, καλούμε τον αρμόδιο Υπουργό Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, αλλά και την Κυβέρνηση, να μην παρασυρθούν, αλλά να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων, φροντίζοντας να διασφαλίσουν τον υγιή ανταγωνισμό, με το να διατηρήσουν ανεξάρτητο τον ΔΣΜ, με όφελος πάντα, τον Κύπριο καταναλωτή.
