Η Λευκωσία – πρωτεύουσα της Κύπρου – σε αντίθεση με τις άλλες πρωτεύουσες ευρωπαϊκών χωρών, και παρά τα έργα υποδομής και τις αναπτύξεις που έχουν γίνει, παραμένει μια «άχαρη» πόλη για τους κατοίκους της, χωρίς μία αστική πλατεία, και χωρίς ολοκληρωμένο οδικό δίκτυο. Παράλληλα, η παλιά πόλη συνεχίζει να παρουσιάζει μια αρνητική εικόνα σε ντόπιους και τουρίστες, ενώ το κυκλοφοριακό κομφούζιο συνεχώς αυξάνεται. Σιγά-σιγά η δίψα για οικιστική ανάπτυξη καταλαγιάζει, και η πόλη με τους δήμους της αποκτούν επιτέλους τα όριά τους, αναδεικνύοντας περισσότερο τις ανάγκες για έργα που θα προσδώσουν μια νέα σύγχρονη εικόνα και θα δημιουργήσουν προοπτικές ουσιαστικής ανάπτυξης.
Η πόλη χρειάζεται αρκετές αναβαθμίσεις για να προάγουν την κοινωνικοποίηση, να παράγουν πολιτισμό, και γιατί όχι, δημοκρατία. Εξάλλου, χρειάζεται αναπτύξεις που θα δώσουν ώθηση τόσο οικονομική, όσο και εμπορική, στοιχείο άμεσα συνδεδεμένο με την παραγωγή πολιτισμού.
Το S&B παρουσιάζει τα πολεοδομικά και εμπορικά έργα που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, αλλά κι εκείνα που – δυστυχώς – ακόμη βρίσκονται στα χαρτιά. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για έργα εκατομμυρίων ευρώ, που εάν γίνουν πραγματικότητα, τότε κυριολεκτικά, θα αλλάξουν τα «φώτα» της πρωτεύουσας.
Σε αντίθεση με τις άλλες πόλεις της Κύπρου, που στηρίζουν την ανάπτυξή τους στον παραθαλάσσιο άξονα, η Λευκωσία το μόνο που μπορεί να κάνει για να αναπτυχθεί, είναι να στηριχθεί στον πολιτισμό της, στην ιστορία της, και στη δικοινοτική συνεργασία. Με αυτό τον τρόπο θα εξελιχθεί σε ένα κέντρο εμπορίου, διοίκησης και διπλωματίας.
Οι αλλαγές για ανανέωση θα αρχίσουν με επίκεντρο τον πυρήνα της Λευκωσίας. Μετά το 2013, με την υλοποίηση αρκετών από τους σχεδιασμούς, και με τα οδικά έργα που τώρα είναι είτε στα χαρτιά, είτε στο στάδιο της υλοποίησης, θα αρχίσει να φαίνεται το αποτέλεσμα αυτής της ανάπτυξης.
Καθεδρικός των 9 εκ. ευρώ
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Αρχιεπισκοπής, ο νέος καθεδρικός ναός θα κοστίσει 9 εκ. ευρώ και θα βρίσκεται πίσω από το σημερινό Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ιωάννη.
Αυτό έχει ήδη προκαλέσει αρκετές αντιδράσεις. Θα είναι βυζαντινού ρυθμού, σταυροειδής μετά τρούλου (με θόλο 14 μ.), μονόκλιτος, και με χωρητικότητα 800 πιστών. Θα δημιουργηθεί επίσης υπόγειος χώρος στάθμευσης για 150 οχήματα. Οι αντιδράσεις που υπήρξαν αφορούσαν το μέγεθος του ναού και την οχληρία που θα προκληθεί σε ένα ήσυχο και γραφικό κομμάτι της παλιάς πόλης.
Η Βουλή
Σχέδια υπάρχουν, κονδύλια όμως; Όχι! Με αποτέλεσμα για φέτος τουλάχιστον, να πρέπει να το ξεχάσουμε. Το κόστος υπολογίζεται να ανέβει στα 100 εκ. ευρώ, από τα 33 εκ. ευρώ που είχε αρχικά υπολογιστεί.
Οι ανασκαφές που έγιναν στο λόφο του Αγίου Γεωργίου, με σημαντικά ευρήματα για τη συνέχεια της ιστορίας της Λευκωσίας από τη Χαλκολιθική εποχή έως και την Αγγλοκρατία, ολοκληρώθηκαν το 2005. Έκτοτε έγιναν διάφορες προσπάθειες για να προχωρήσει η κατασκευή, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Στην αυλή της νέας Βουλής θα δημιουργηθεί ένα αρχαιολογικό πάρκο.
Το Μέγαρο Πολιτισμού
Με βάση τα χρονοδιαγράμματα, η 30ή Μαρτίου 2012 θα πρέπει να είναι η ημέρα παράδοσης του Μεγάρου, κάτι που – ωστόσο -μοιάζει ανέφικτο. Σ” αυτή τη φάση θα γίνει η προεπιλογή των προσφοροδοτών από τις 11 κοινοπραξίες που ενδιαφέρθηκαν, και την άνοιξη του 2011, αν αποδεσμευτούν τα λεφτά, θα αρχίσει η κατασκευή.
Το κόστος υπολογίζεται στα 110 εκ. (80% από ευρωπαϊκούς πόρους), παρότι πιστεύεται πως λόγω του ανταγωνισμού, αυτό το ποσό θα μειωθεί αισθητά.
Συγκεκριμένα θα περιλαμβάνει δύο αίθουσες 1.400 και 500 θέσεων, όπου θα δίνονται παραστάσεις, θα γίνονται προβολές, διαλέξεις, συνέδρια και μιούζικαλ. Στο Μέγαρο θα υπάρχει εκπαιδευτικό κέντρο με βιβλιοθήκη, μουσικό αρχείο και αίθουσες για εργαστήρια. Στο μεγάλο χώρο του φουαγιέ θα διεξάγονται εικαστικές εκθέσεις, ενώ εκεί τοποθετείται και το καφεστιατόριο που θα λειτουργεί επί 24ωρου βάσεως.
Το Ίδρυμα Πολιτισμού θα αναλάβει και τη μεγάλη ανοικτή πλατεία που θα εκτείνεται μέχρι το νέο υπ. Οικονομικών.
Πλατεία Ελευθερίας
Η Πλατεία Ελευθερίας αναμένεται να γίνει ένα από τα πιο εντυπωσιακά κέντρα πρωτεύουσας σε όλη την ΕΕ, αποτελώντας, έτσι, πόλο έλξης για πολλούς τουρίστες.
Άλλωστε, ως ιστορικό σημείο αναφοράς, το νέο της πρόσωπο θα αναδεικνύει το χθες, και θα αγκαλιάζει το σήμερα. Παράλληλα, με την έμφαση που θα πρέπει να δοθεί στην ανάδειξη των αρχαιολογικών της ευρημάτων, άξονες θα ενώνουν αρμονικά το ιστορικό κέντρο με τη σύγχρονη πόλη, ώστε να είναι εφικτός, και ενδιαφέρον ένας περίπατος μικρών και μεγάλων, σ’ ένα σημείο κοινωνικής συνάθροισης, ψυχαγωγίας και πολιτιστικής αναζήτησης.
Τα προκαταρκτικά σχέδια διαμόρφωσης της Πλατείας Ελευθερίας και της τάφρου μέχρι την Πλατεία Σολωμού εκπονήθηκαν από το γραφείο της διεθνούς φήμης αρχιτέκτονα, Zaha Hadid, μετά την ολοκλήρωση των αρχαιολογικών ανασκαφών και τους όρους που τέθηκαν από το Τμήμα Αρχαιοτήτων. Συνεργάτης της ιρακινής αρχιτεκτονικής ιδιοφυίας, είναι ο Κύπριος αρχιτέκτονας, Χρίστος Πασάς, ο οποίος είναι και διευθυντής του έργου.
Το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο
Το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο θα γίνει στο χώρο του παλαιού νοσοκομείου και φαίνεται πως θα συνυπάρχει για καιρό με τα κτίρια του τμήματος Αρχείου και Μετανάστευσης που έχουν μεταφερθεί στα ανακαινισμένα κτίρια της παλιάς ψυχιατρικής κλινικής.
Το κόστος υπολογίζεται στα 75 εκ. ευρώ και η χρονολογία παράδοσης, το 2013. Θα στεγάσει όχι μόνο τις αρχαιότητες που σήμερα φιλοξενούνται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Λευκωσίας (το 20% περίπου των αρχαιοτήτων της Κύπρου), αλλά και ένα τεράστιο σε αξία και αριθμό, σύνολο εκθεμάτων, τα οποία βρίσκονται σε αποθήκες του τμήματος Αρχαιοτήτων.
Η ενοποίηση των χώρων
Σαν συνέχεια της ανάπλασης της πλατείας Ελευθερίας και του ΓΣΠ, θα δοθεί το δικαίωμα ενοποίησης του κέντρου της Λευκωσίας. Η Ευαγόρου, που συνδέει τους δύο χώρους, μελλοντικά θα γίνει λιθόστρωτο. Μπορούμε επίσης να πούμε, ότι τα έργα αυτά θα συνδεθούν μελλοντικά και με την πεζοδρομοποίηση της Κωνσταντίνου Παλαιολόγου (πάνω από την Ντ’ Αβίλα) και της Μακαρίου. Στόχος είναι η σύνδεση αυτή να προχωρήσει και προς τη μεριά του νέου μουσείου, και από κει, με πεζοδρομοποίηση της οδού μπροστά από το δημοτικό θέατρο. Έτσι, αφού φτάνει στην παλιά πόλη και μέσω της Πύλης Πάφου, ο περιπατητής που ξεκίνησε π.χ. απ” την πλατεία Ελευθερίας, θα μπορεί να επιστρέφει και πάλι στην αφετηρία του.
Τα τέσσερα μεγάλα έργα της περιφέρειας
- Συνεδριακό Κέντρο
Τα έργα έχουν ξεκινήσει για την ανακατασκευή. Το συνολικό κόστος, μαζί με την ανακαίνιση του ισογείου του PHILOXENIA, θα ανέλθει στα 20,4 εκ. ευρώ. Αναμένεται να εξελιχθεί σε ένα σύγχρονο συνεδριακό κέντρο, τέτοιο που να μπορεί να ανταποκριθεί επάξια στις ανάγκες της φιλοξενίας της Προεδρίας της ΕΕ κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2012. Οι σκέψεις της Κυβέρνησης, μετά την Προεδρία, είναι να δοθεί η διαχείριση Συνεδριακού και PHILOXENIA, σε ιδιώτη επενδυτή.
- BMH
Έχει γίνει ήδη η πρόταση από τη Δήμαρχο Λευκωσίας και από το επιτελείο της, να αναπτυχθεί η περιοχή BMH στην Παλλουριώτισσα, ο χώρος δηλαδή που σήμερα φιλοξενεί εγκαταστάσεις της Ε.Φ. Ο χώρος που εκτείνεται σε χιλιάδες τετραγωνικά, και είναι διπλάσιος απ” το χώρο όπου θα γίνει η επένδυση Κύπρου-Κατάρ, μπορεί να δεχτεί μεικτές δραστηριότητες – οικιστικές, επιχειρηματικές και εμπορικές – εξυπηρετώντας τόσο τις συνοικίες βορειοδυτικά της Λευκωσίας (Παλλουριώτισσα- Καϊμακλί), όσο και τους δημότες Αγλαντζιάς. Ταυτόχρονα απαιτείται να δημιουργηθούν χώροι πρασίνου κι αθλοπαιδιών. Παράλληλα συζητείται η άμεση προώθηση, εντός ενός έτους, της τροποποίησης του τοπικού σχεδίου που αφορά τη βιομηχανική περιοχή Σοπάζ. Φαίνεται πως οι ανάγκες της βιομηχανικής περιοχής έχουν αλλάξει, και μένει χώρος για οικονομικές και εμπορικές δραστηριότητες.
- Κεντρικές Φυλακές
Στο τραπέζι βρίσκεται επίσης πρόταση του Δήμου Λευκωσίας για μετακίνηση των Κεντρικών Φυλακών από τον Άγιο Παύλο, και αξιοποίηση της περιοχής κατά τον τρόπο που εισηγούνται για το BMH. Οι χώροι αυτοί είναι μεν κρατική περιουσία, πιστεύεται όμως ότι μπορούν με μακροχρόνιες μισθώσεις να αναπτυχθούν από τον ιδιωτικό τομέα.
- Mall Λακατάμειας
Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές αναπτύξεις που θα γίνουν στη Λευκωσία (περιοχή κοντά στις εγκαταστάσεις του Πασκάλ). Το κόστος της γης και της ανέγερσης υπολογίζεται στα 150 εκ. ευρώ. Ανήκει στην «Felgula Holdings», η οποία πριν μερικούς μήνες προχώρησε στην πώληση του 87% της εταιρείας στην «Athienitis Contractors Developers». Το υπόλοιπο 13% της εταιρείας παραμένει στα χέρια του Δημήτρη Χατζηαργυρού, που είναι και ο διευθύνων σύμβουλός της. Υπάρχουν όλες οι απαραίτητες άδειες για την έναρξη των εργασιών ανέγερσης του εμπορικού κέντρου που θα αναπτυχθεί σε πέραν των 56.700τ.μ. – εκ των οποίων τα 24 χιλιάδες τμ. θα είναι χώροι πρασίνου. Τα έργα κατασκευής θα αρχίσουν το Σεπτέμβριο του 2010, και το Mall θα ανοίξει τις πύλες του, τα Χριστούγεννα του 2012. Θα διαθέτει 1.700 χώρους στάθμευσης, μία υπεραγορά τροφίμων, σινεμά, μπόουλινγκ, εστιατόρια, καφέ και φαστφουντάδικα, κατάστημα ηλεκτρονικών ειδών, 114 καταστήματα ένδυσης, υπόδησης, καλλυντικών, αξεσουάρ, βιβλιοπωλείο και παιδότοπο. Το Mall φιλοδοξεί να εξυπηρετεί ως επί το πλείστον τη δυτική περιφέρεια της Λευκωσίας, τα προάστια και τις κοινότητες.
