ΣΧΕΔΙΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ & ΥΓΕΙΑΣ

Ο τομέας των κατασκευών στην Κύπρο αποτελεί αδιαμφισβήτητα έναν από τους σημαντικότερους και ταχύτατα εξελισσόμενους τομείς, στον οποίο εργοδοτείται περίπου το 11% του εργατικού δυναμικού, διαδραματίζοντας έτσι καθοριστικό ρόλο στην οικονομική ευρωστία του νησιού.

Παράλληλα όμως, ο κατασκευαστικός τομέας, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που τηρεί το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας, κατέχει και την οδυνηρή πρωτιά στο ποσοστό των ατυχημάτων ανά οικονομική δραστηριότητα. Το 2010 γνωστοποιήθηκαν 2184 εργατικά ατυχήματα, εκ των οποίων τα 540, ποσοστό δηλαδή 24.7%, συνέβησαν κατά την εργασία σε εργοτάξια. Την ίδια χρονιά, σε σύνολο 19 θανατηφόρων ατυχημάτων, οκτώ από αυτά, ποσοστό δηλαδή 42.1%, συνέβησαν στο εργοτάξιο κατά τη βιοπάλη για το μεροκάματο.

Τα πιο πάνω στατιστικά στοιχεία αναδεικνύουν τη σοβαρότητα του προβλήματος στον τομέα των κατασκευών και την άμεση ανάγκη για αναζήτηση και εφαρμογή εργαλείων πρόληψης, τα οποία θα συμβάλουν στην μείωση των εργατικών ατυχημάτων και τη βελτίωση των συνθηκών ασφάλειας και υγείας στην εργασία.

Το Σχέδιο Ασφάλειας και Υγείας (ΣΑΥ) αποτελεί ίσως το σημαντικότερο εργαλείο πρόληψης των εργατικών ατυχημάτων, των επαγγελματικών ασθενειών και των επικίνδυνων συμβάντων στον κατασκευαστικό τομέα. Σύμφωνα με  τους περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (Ελάχιστες Προδιαγραφές για Προσωρινά ή Κινητά Εργοτάξια) Κανονισμούς του 2002, εκπονείται ένα ξεχωριστό ΣΑΥ για κάθε έργο, στις ακόλουθες περιπτώσεις:

  • όταν για το έργο απαιτείται Συντονιστής Ασφάλειας και Υγείας (όπου προβλέπεται ότι θα εκτελεστούν εργασίες από περισσότερους του ενός εργολάβου ή υπεργολάβου), σύμφωνα με τους Κανονισμούς 4(1)(β), 4(2)(β) και 5(2)(α),
  • όταν το έργο ενέχει ιδιαίτερους κινδύνους, σύμφωνα με το Παράρτημα ΙΙ, Κανονισμός 5(2)(β),
  • όταν για το έργο απαιτείται εκ των προτέρων γνωστοποίηση του εργοταξίου, σύμφωνα με τους Κανονισμούς 5(2)(γ) και 6.

Με βάση τις πρόνοιες των πιο πάνω Κανονισμών, την ευθύνη για τη διασφάλιση της εκπόνησης του ΣΑΥ έχει ο κύριος του έργου (ιδιοκτήτης), ο οποίος οφείλει επίσης να διασφαλίσει τον ορισμό Συντονιστή Ασφάλειας και Υγείας, τόσο στο στάδιο της μελέτης όσο και στο στάδιο της εκτέλεσης του έργου (Κανονισμός 4). Ο Συντονιστής, ο οποίος πρέπει να έχει τα απαιτούμενα από τη Νομοθεσία προσόντα, μεριμνά για την κατάρτιση και αναπροσαρμογή του ΣΑΥ στο στάδιο της μελέτης του έργου, ενώ στο στάδιο της εκτέλεσης του έργου οφείλει να διασφαλίσει την εφαρμογή και αναπροσαρμογή του, σε συνάρτηση με την εξέλιξη των εργασιών και τις ενδεχόμενες τροποποιήσεις. Στο στάδιο της εκτέλεσης του έργου, ο Συντονιστής πρέπει να διασφαλίζει ότι το ΣΑΥ βρίσκεται πάντοτε στο εργοτάξιο, και ότι κάθε εργολάβος και υπεργολάβος είναι ενήμερος για το περιεχόμενό του.

Το ΣΑΥ εκπονείται παράλληλα με την μελέτη και το σχεδιασμό του έργου, ως αποτέλεσμα του εντοπισμού και της γραπτής εκτίμησης των κινδύνων που αναμένεται να δημιουργηθούν κατά την εκτέλεση, καθώς και κατά τις μελλοντικές εργασίες, καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του έργου. Τα βασικά στοιχεία του ΣΑΥ είναι τα ακόλουθα:

  • Λεπτομερή στοιχεία των συντελεστών του έργου
  • Περιγραφή του έργου και των εργασιών
  • Χωροταξικό σχέδιο
  • Χρονοδιάγραμμα εργασιών (φάσεις και δραστηριότητες έργου, σχέδιο διαδοχής των εργασιών)
  • Γραπτή εκτίμηση των κινδύνων
  • Μέτρα προστασίας και πρόληψης για τις θέσεις εργασίας
  • Κανόνες εργοταξίου
  • Μελέτη ανέγερσης και εγκατάστασης ικριωμάτων και άλλων προσωρινών κατασκευών

Απαραίτητη όμως προϋπόθεση για την ορθή εκπόνηση αλλά και την αποτελεσματική αναπροσαρμογή και εφαρμογή του ΣΑΥ, τόσο στο στάδιο της μελέτης, όσο και στο στάδιο της εκτέλεσης του έργου, αποτελεί ο έγκαιρος προγραμματισμός των διαφόρων φάσεων του έργου, αλλά και το χρονοδιάγραμμα των εργασιών αυτών. Με βάση το χρονοδιάγραμμα των εργασιών, προκύπτει η ανάλυση των διάφορων δραστηριοτήτων του έργου ανά θέση εργασίας, με απώτερο στόχο τον εντοπισμό των κινδύνων και την καταγραφή των προληπτικών και προστατευτικών μέτρων, για την αποφυγή ή ελαχιστοποίησή τους, στη συγκεκριμένη θέση εργασίας. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να προβλεφθούν ακόμα και οι κίνδυνοι που μπορεί να προκύψουν από την παράλληλη εκτέλεση των εργασιών, δίνοντας στον μελετητή τη δυνατότητα, είτε να επανασχεδιάσει το συγκεκριμένο σημείο του έργου, είτε να καθοδηγήσει τον εργολάβο με συγκεκριμένες προτάσεις, κατασκευαστικές λεπτομέρειες, καθώς επίσης και την ασφαλή μέθοδο εργασίας.

Εν κατακλείδι, το ΣΑΥ πρέπει να ενσωματώνεται στην μελέτη του έργου και να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των εγγράφων της μελέτης, και κυρίως των συμβολαίων αξιολόγησης και ανάθεσης των προσφορών. Είναι ένα δυναμικό εργαλείο με το οποίο μπορούν να προβλεφθούν και να αποφευχθούν οι κίνδυνοι από το στάδιο του σχεδιασμού ενός έργου. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε θα πρέπει να περιληφθούν στο ΣΑΥ όλοι οι αναμενόμενοι κίνδυνοι, καθώς και οι διαθέσιμες πληροφορίες, ώστε οι κίνδυνοι να μπορούν να αξιολογηθούν στο στάδιο της διαδικασίας των προσφορών. Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται ο έγκαιρος καθορισμός των απαιτούμενων προληπτικών και προστατευτικών μέτρων για την εκτέλεση του έργου, με το λιγότερο δυνατό κόστος.

Εναπόκειται λοιπόν στην εμπλοκή και στον ορθό συντονισμό όλων των συντελεστών από τα πρώτα στάδια του έργου, ώστε να γίνει εφικτή η εκπόνηση, η αναπροσαρμογή και η εφαρμογή του ΣΑΥ και των ασφαλών μεθόδων εργασίας, με απώτερο στόχο την υλοποίηση ενός έργου υψηλής ποιότητας, ευκολότερα, γρηγορότερα, και συνεπώς, με χαμηλότερο κόστος.

Δεν υπάρχουν ακόμη σχόλια.

Έχετε κάτι να πείτε;