Με βάση στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) που δημοσίευσε τον περασμένο Μάιο, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση είχαμε μείωση των επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια, στην Κύπρο είχαμε αύξηση.
Συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία της ΕΚΤ, το μέσο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων στην Κύπρο έφτασε το 4.38%, τη στιγμή που στην ευρωζώνη, το αντίστοιχο επιτόκιο φθάνει αυτή τη στιγμή μόλις το 2.25%.
Είναι πια ξεκάθαρο, με βάση και τα νέα στοιχεία, ότι η κατάσταση στην Κύπρο σε ό,τι αφορά τα επιτόκια, κάλλιστα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί προκλητική. Κι αυτό γιατί εκτός του ότι είναι ψηλά, πλέον παραχωρούνται δύσκολα από τις τράπεζες.
Όμως το θέμα δεν τελειώνει εδώ. Τα ψηλά επιτόκια και η γενικότερη στάση των τραπεζών, επηρεάζουν, όχι μόνο τα οικιστικά δάνεια και την ιδιοκατοίκηση, αλλά και τις επενδύσεις σε ακίνητα, με αποτέλεσμα η κατάσταση αυτή να έχει οδηγήσει πολύ πίσω την κτηματαγορά.
Είναι γεγονός ότι οι μεγάλες κυπριακές τράπεζες που δραστηριοποιούνται και στην Ελλάδα, φοβούμενες μια επιδείνωση του εκεί χαρτοφυλακίου των δανείων τους (κάτι που θα επηρέαζε και τη λειτουργία τους στην Κύπρο), εξαιτίας των τελευταίων δυσάρεστων οικονομικών εξελίξεων της χώρας, επηρεάστηκαν αρνητικά.
Ωστόσο, η όλη κατάσταση οικονομικής στενότητας, σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογεί τη στάση των τραπεζών μας, αφού θα μπορούσαν με μια διαφορετική πολιτική, να βοηθήσουν την αναζωογόνηση του real estate.
Όλοι γνωρίζουμε ότι λόγω της κρίσης και της κατάστασης που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα, ήρθαν πολλά χρήματα στην Κύπρο, που όμως, επειδή είναι αμφιλεγόμενης διάρκειας (δεν γνωρίζουν οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, πότε οι ιδιοκτήτες τους θα τα αποσύρουν), οι τράπεζες δεν προχωρούν σε αντίστοιχο δανεισμό.
Τι πρέπει, λοιπόν, να γίνει για να βελτιωθεί η υφιστάμενη κατάσταση;
Μια λύση, είναι η προώθηση της φθηνής χρηματοδότησης των καλυμμένων ομολόγων. Η κυβέρνηση πρέπει να επισπεύσει τη διαδικασία αυτή, για να οδηγηθούμε και στην μείωση των τραπεζικών επιτοκίων.
Παράλληλα, το Υπουργείο Οικονομικών και η Κεντρική Τράπεζα, πρέπει να εγκύψουν πάνω στο πρόβλημα των επιτοκίων, και να δουν τι μπορούν να κάνουν, αφού αυτή τη στιγμή οι τράπεζες χρεώνουν μίνιμουμ 5% πάνω από το Euribor.
Η δημιουργηθείσα κατάσταση θα έχει σοβαρές συνέπειες στην οικονομία της Κύπρου, αφού σκοτώνει τις επενδύσεις σε όλους τους τομείς. Και σίγουρα χωρίς επενδύσεις, δεν υπάρχει ανάπτυξη, και χωρίς ανάπτυξη, αναπόφευκτα θα έχουμε αύξηση της ανεργίας, γεγονός που θα οδηγήσει αλυσιδωτά, και σε πολλά άλλα προβλήματα.
Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι τη χαριστική βολή στην όλη κατάσταση – ειδικά στις περιπτώσεις όπου οι αλλοδαποί αγοραστές προέρχονται από χώρες εκτός ΕΕ – δίνει η τεράστια καθυστέρηση που παρατηρείται στην έγκριση των δανείων. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η όλη διαδικασία καθυστερεί μέχρι και έξι μήνες.
Όλα αυτά είναι τα στοιχεία που δημιουργούν το πάζλ των επιτοκίων και στεγαστικών δανείων. Κι αν το θέμα αφεθεί στον αυτόματο πιλότο και δεν ληφθούν άμεσα μέτρα ώστε οι τράπεζες να αναθεωρήσουν την πολιτική τους, τότε όσο περνά ο καιρός θα βαδίζουμε από το κακό στο χειρότερο, με απρόβλεπτες συνέπειες για τον τόπο μας.
