To γυάλινο κτίριο, το R128 του Werner Sobek περιορίζει τα προβλήματα των γυάλινων κτιρίων μετατρέποντας τα σε πλεονεκτήματα. Έχει ενεργειακή αυτάρκεια από τον ήλιο και για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν μόνο ανακυκλώσιμα υλικά. Το κτίριο «R128» του Βέρνερ Σόμπεκ εντυπωσίασε στην έκθεση «Οικολογία και Αρχιτεκτονική».
Δεν ήταν όμως λιγότερα και τα βλέμματα που προσείλκυσε στην έκθεση «Οικολογία και Αρχιτεκτονική» που έγινε φέτος το καλοκαίρι στη Βαρκελώνη. Ο διεθνής Τύπος δίνει συνήθως μεγαλύτερη έμφαση στο ριζοσπαστικό σχεδιασμό του, αλλά έχει μάλλον άδικο. Ο ίδιος ο Βέρνερ Σόμπεκ εξάλλου επιμένει να μιλάει πάντοτε αναλυτικά για τα οικολογικά «μυστικά», του παγκοσμίως πια γνωστού «έξυπνου γυάλινου κύβου» του. Το κτίριο, όχι μόνο μπορεί να «διαλυθεί» κυριολεκτικά και να επανασυναρμολογηθεί, χωρίς να επιβαρύνει το περιβάλλον, αλλά και τα υλικά του (γυαλί, ατσάλι, αλουμίνιο και ξύλο) είναι πλήρως ανακυκλώσιμα. Τσιμέντο και κονιάματα δεν χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή του. Εκτός τούτων, δεν εκπέμπει ρύπους στην ατμόσφαιρα και δεν καταναλώνει καθόλου ενέργεια. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι δόθηκε άδεια να χτισθεί σε προστατευόμενη περιοχή φυσικού κάλλους στην πλαγιά ενός λόφου της πόλης. Το συγκεκριμένο κτίριο, πάντως, δεν κινδυνεύει να ανακυκλωθεί, αφού η υπηρεσία προστασίας μνημείων το κήρυξε ήδη διατηρητέο, θεωρώντας το χαρακτηριστικό δείγμα της αρχιτεκτονικής κτιρίων του μέλλοντος.
Ο Βέρνερ Σόμπεκ ανήκει στην κατηγορία των αρχιτεκτόνων και μηχανικών οι οποίοι εργάζονται συστηματικά για την αξιοποίηση της πιο εξελιγμένης τεχνολογίας. Με το κτίριο «R128» άνοιξε μάλιστα νέους δρόμους για την οικολογική αρχιτεκτονική της τρίτης χιλιετίας. Όλα σχεδιάστηκαν με μαθηματική ακρίβεια. Η απόκλιση των ατσάλινων κομματιών του σκελετού έπρεπε να είναι έως πέντε το πολύ χιλιοστά, δεδομένου ότι δεν χρησιμοποιήθηκαν καθόλου συνδετικά υλικά. Χρειάστηκαν δέκα τόνοι ατσάλι και συναρμολογήθηκε επί τόπου σε 4 μόλις μέρες. Με ανάλογη ακρίβεια τοποθετήθηκαν οι υαλοπίνακες γύρω από το κτίριο και σε δέκα εβδομάδες είχε κατασκευαστεί ολόκληρο. Αυτές οι επιδόσεις ρεκόρ έθεσαν τον Σόμπεκ δίπλα σε άλλους καταξιωμένους αρχιτέκτονες της εποχής μας, όπως ο Helmut Jahn, ο Cristoph Ingehoven και ο Renzo Piano.
Στον ψηλότερο όροφο των περίφημων σπιτιών-πύργων, τα οποία είναι χτισμένα σαν αετοφωλιές στις κορυφές βουνών, βρίσκεται το «mafradsch». Σε αντίθεση με το υπόλοιπα δωμάτια, διαθέτει τεράστια παράθυρα τα οποία επιτρέπουν απεριόριστη θέα στη Φύση, αλλά και στον οικισμό. Σε αυτό το ειδυλλιακό περιβάλλον συγκεντρώνονται οι άντρες και συζητούν για τα σημαντικά ζητήματα της ζωής… Η επιθυμία της Ούρσουλας Σόμπεκ να ζει αυτή και η οικογένειά της μέσα στη Φύση, αλλά και δίπλα στην πόλη έγινε πραγματικότητα, το 2000.Ο Werner Sobek ασφαλώς δεν θα πρέπει να ζηλεύει τους λαϊκούς αρχιτέκτονες της Υεμένης, αφού η κατοικία που σχεδίασε και στην οποία μένει με την οικογένειά του αποτελεί επίσης πόλο έλξης πολλών επισκεπτών.
Πώς δεν γίνεται «θερμοκήπιο»
Τα γυάλινα σπίτια δεν είναι κάτι νέο, αφού χτίζονται εδώ και 50 χρόνια. Τα υλικά τους όμως προδίδουν ακόμα μηχανικούς, αρχιτέκτονες και ενοίκους. Το καλοκαίρι εγκλωβίζουν τη θερμότητα και το χειμώνα τα τζάμια επιτρέπουν την απώλειά της. Ο Σόμπεκ χρησιμοποίησε μια νέα τεχνολογία με γυαλί η επιτυχία της οποίας προμηνάει το μέλλον των κατασκευών. Για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκαν τριπλά τζάμια, στα ενδιάμεσα κενά των οποίων υπάρχουν λεπτά φύλλα από διαφανές ανακυκλώσιμο τεχνητό μονωτικό υλικό, το οποίο χρησιμοποιείται στη διαστημική τεχνολογία, καθώς επίσης και ευγενή αέρια. Έτσι, το φως εισέρχεται μεν στο εσωτερικό, αλλά ταυτόχρονα καθίσταται αδύνατη η μετατροπή του κτιρίου σε θερμοκήπιο το καλοκαίρι και αποτρέπεται η «εισβολή» του ψύχους το χειμώνα. Το γυάλινο δέρμα, high tech, προστατεύει απολύτως τους ενοίκους του όλο το χρόνο. Αισθητικά δίνεται επίσης η αίσθηση της αδιάσπαστης συνέχειας της Φύσης. Το κτίριο αποτελεί τμήμα της. Πρόκειται για ένα σπίτι οικολογικό πρότυπο και μια ενσυνείδητη γυάλινη αισθητική αφαίρεση.
H ηλιακή ενέργεια μετατρέπεται σε ηλεκτρική
Η γυάλινη επιφάνεια όμως επιτελεί και μιαν άλλη λειτουργία. Απορροφάει την ηλιακή ενέργεια και τροφοδοτεί έναν αποταμιευτήρα θερμότητας μακράς διαρκείας, ο οποίος εξασφαλίζει τη θέρμανση του κτιρίου το χειμώνα. Στο εσωτερικό των ξύλινων πατωμάτων ενσωματώθηκαν χάλκινοι σωλήνες μέσα από τους οποίους περνάει το νερό για θέρμανση ή ψύξη του κτιρίου. Στη στέγη του γυάλινου κύβου τοποθετήθηκαν φωτοβολταϊκά πλαίσια και έτσι καλύπτονται εντελώς οι ανάγκες του σπιτιού σε ρεύμα, αφού η ηλιακή ενέργεια μετατρέπεται σε ηλεκτρική. Δεν υπάρχουν πουθενά διακόπτες ή πόμολα. Όλα ανοίγουν, ρυθμίζονται και ελέγχονται, ηλεκτρονικά και αν είναι αναγκαίο εξ αποστάσεως, από οποιοδήποτε σημείο της γης, μέσω του Ιντερνέτ ή ακομα και από το τηλέφωνο! Η εξώπορτα ανοίγει με αναγνώριση φωνής, η πόρτα της τουαλέτας μόλις «διαβάσει» την παλάμη, οι βρύσες, το ψυγείο και τα παράθυρα ανοίγουν με αισθητήρες, η θερμοκρασία και φωτισμός ρυθμίζονται με ένα άγγιγμα στο touch screen. Οι τέσσερις όροφοι συνδέονται εσωτερικά με μια σκάλα, τα πατώματα είναι ξύλινα και τοίχοι δεν υπάρχουν εκτός από τις τουαλέτες. Τα έπιπλα είναι επίσης λιγοστά: κίτρινα ράφια στο ισόγειο, ένα κρεβάτι, μια κυλιόμενη μπανιέρα και ένας κύβος με ντουλάπια στον πρώτο όροφο, ένας καναπές Le Corbusier, μια κόκκινη βιβλιοθήκη και ένα στερεοφωνικό στο δεύτερο όροφο, μια κουζίνα και ένα τραπέζι στον τρίτο. Όλα τα περιττά «απαραίτητα» ενός συμβατικού σπιτιού δεν έχουν θέση εδώ. Εξάλλου θα εμπόδιζαν την οπτική επαφή με τη Φύση και θα καταστρέφανε την αίσθηση ότι ζει κανείς μέσα σε αυτήν. Απερίσπαστοι οι ένοικοι μπορούν να βλέπουν το φεγγάρι ή να μετρούν τα άστρα ξαπλωμένοι και να βλέπουν τη βροχή γύρω τους. Με το R128 δοκιμάζεται στην πράξη μια άλλη άποψη «του κατοικείν». Πολλές καινοτομίες πιθανότατα θα υιοθετηθούν, με εξαίρεση ίσως την απόλυτη διαφάνεια για την οποία πολλοί θα είχαν αντιρρήσεις, δεδομένου ότι την ιδιωτική ζωή προστατεύουν από τα αδιάκριτα βλέμματα, μόνο τα γύρω δέντρα.
Ποιος είναι ο δημιουργός του
O Βέρνερ Σόμπεκ γεννήθηκε στο Aalen της Βυρτεμβέργης το 1953. Σπούδασε (1974 – 1980) στο πανεπιστήμιο της Στουτγάρδης όπου έκανε και τη διδακτορική του διατριβή το 1987. Το 1992 έγινε καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Αννοβέρου και από το 1994 είναι στο πανεπιστήμιο της Στουτγάρδης, όπου βρίσκεται και το κεντρικό γραφείο του. Είναι διεθνώς αναγνωρισμένος μηχανικός και αρχιτέκτονας και από το 2003 διατηρεί γραφείο και στη Ν. Υόρκη. Κυριότερα έργα του η Ecole Νationale d” Art Decoratif στη Limoges της Γαλλίας, η Interbank της Λίμας στο Περού, το διεθνές αεροδρόμιο της Μπανγκόκ της Ταϊλάνδης, το Sony Center του Βερολίνου και το R128 στη Στουτγάρδη.
H ταυτότητα του «ανακυκλώσιμου» σπιτιού
• Κατασκευάστηκε το 2000
• Ύψος κτιρίου 11,20 μέτρα
• Ύψος ορόφων 2,80 μ.
• Απόσβεση σε 15 χρόνια
• Διαλύεται, επανασυναρμολογείται ή ανακυκλώνεται.
• Έχει ενεργειακή αυτάρκεια. Δεν εκπέμπει ρύπους στην ατμόσφαιρα.
• Η ηλεκτρική ενέργεια παράγεται φωτοβολταϊκά .
• Η εξωτερική επιφάνεια έχει τριπλά high tech τζάμια.
• Η ηλιακή ενέργεια απορροφείται και αποθηκεύεται ώστε το χειμώνα να θερμαίνεται το κτίριο.
• Δεν χρησιμοποιήθηκε μπετόν.
• Δεν έχει τοίχους, διακόπτες και πόμολα.
• Όλα διεκπεραιώνονται από αισθητήρες, με φωνητικό έλεγχο (voice control) ή touch screen.
• Όλα ρυθμίζονται ηλεκτρονικά ακόμα και εξ αποστάσεως.
