Στα πλαίσια μιας τελετής στην πύλη Αμμοχώστου της Λευκωσίας, καθορίστηκε να γίνει η βράβευση των Κρατικών Βραβείων Αρχιτεκτονικής 2010, θεσμός που πραγματοποιείται κάθε τρία χρόνια, και που φέτος ήταν αφιερωμένος στα 50χρονα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ
Η κριτική επιτροπή, που απαρτιζόταν από τους Αναστάσιο Κωτσιόπουλο, Πρόεδρο, και Γιάννη Τουμαζή, Αθηνά Αριστοτέλους, Αργύρη Σολωμού, Κωνσταντίνο Κυπρή, Χρύσανθο Πισσαρίδη και Μιχάλη Παπαγεωργίου, Μέλη, αποφάσισε να βραβεύσει κατά κατηγορία τα πιο κάτω έργα:
- Στην κατηγορία «Αξιόλογο αρχιτεκτονικό έργο», η οποία αφορούσε αρχιτεκτονικά έργα γενικά, το πρώτο βραβείο κέρδισαν οι Αρχιτέκτονες Χρύσανθος Χρυσάνθου και Ηρακλής Παπαχρίστου, για τις Αθλητικές εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου Κύπρου.
- Στην κατηγορία «Έργο νέου Αρχιτέκτονα», στην οποία δικαίωμα συμμετοχής είχαν αρχιτέκτονες γεννηθέντες μετά τις 31/12/1970, το πρώτο βραβείο πήγε στο έργο των Νέων Γραφείων ΣΠΕ Συνεργασίας στο Κίτι, του Νεκτάριου Αυξεντίου.
- Το «Ειδικό βραβείο Αρχιτεκτονικής», με θέμα «Έργο Τοπικής Αρχής», πήραν οι Ζήνωνας και Χριστίνα Σιερεπεκλή, για το κτίριο του Μουσείου «Θάλασσα», στην Αγία Νάπα.
Ο ΘΕΣΜΟΣ
Βασικός στόχος του θεσμού είναι η δημόσια αναγνώριση των εξαιρετικών δειγμάτων της σύγχρονης Αρχιτεκτονικής στην Κύπρο, και γενικότερα η ενθάρρυνση υψηλού επιπέδου της συγκεκριμένης επιστήμης.
Τα Βραβεία απονέμονται σε αποπερατωμένες μεμονωμένες οικοδομές ή συμπλέγματα οικοδομών, που κρίνονται ως εξαίρετα στο είδος τους, ανεξαρτήτως μεγέθους, τύπου και κόστους κατασκευής.
Βασικό κριτήριο βράβευσης είναι η ποιότητα της Αρχιτεκτονικής, η προσφορά της προς τον άνθρωπο και την κοινωνία, καθώς και η τεχνική συνέπεια στον τρόπο κατασκευής. Ανάμεσα στα κριτήρια επιλογής είναι κι ο τρόπος ένταξης της οικοδομής στον περιβάλλοντα χώρο, η κυριαρχούσα φιλοσοφία και βασική ιδέα, η καταλληλότητά της ως προς το σκοπό για τον οποίο προορίζεται, καθώς επίσης η συνοχή, η συνέπεια και η καινοτομία στο σχεδιασμό, στον τρόπο κατασκευής και στη χρήση υλικών (συμπεριλαμβανομένης και της εισαγωγής νέων τεχνολογιών φιλικών προς το περιβάλλον).
Αφορμή για την επιλογή του θέματος «Έργο Τοπικής Αρχής» στην κατηγορία «Ειδικό Βραβείο Αρχιτεκτονικής 2010», ήταν οι εορτασμοί για τα πενήντα χρόνια από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και το ρόλο που έπαιξε η τοπική αυτοδιοίκηση στη διαμόρφωσή της -ιδιαίτερα την τελευταία εικοσαετία. Παράλληλα, λήφθηκε υπόψη το μεγάλο και αυξανόμενο ενεργό ενδιαφέρον που επιδεικνύουν οι Τοπικές Αρχές για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και του δομημένου περιβάλλοντος της περιφέρειάς τους, καθώς και τα σημαντικά επιτεύγματα προς την κατεύθυνση αυτή. Μέσα από την επιλογή του θέματος, στόχος ήταν να αναγνωριστεί, να προβληθεί και να επιβραβευθεί, η προσπάθεια ποιοτικού σχεδιασμού των έργων κοινοτικής ωφελείας.
ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ – ΗΡΑΚΛΗΣ ΠΑΠΑΧΡΙΣΤΟΥ
Αθλητικές εγκαταστάσεις Πανεπιστημίου Κύπρου
Οι Χρύσανθος Χρυσάνθου και Ηρακλής Παπαχρίστου, αναλύοντας το έργο τους σημειώνουν ότι ο όγκος του Αθλητικού Κέντρου εναποτίθεται στο ανάχωμα που υψώνεται πίσω του με την οροφή του υπερυψωμένη να αιωρείται από πάνω.
Οι χειρονομίες είναι πλατιές όταν τις βλέπουμε από μακριά και στη συνέχεια παραμορφώνονται – μεταμορφώνονται από μιας μικρότερης κλίμακας χειρισμούς: τα προεξέχοντα σκίαστρα κατά μήκος της δυτικής όψης, η λεπτομέρεια στις γυάλινες επιφάνειες, τα κιγκλιδώματα που με την κλίση τους μας προσκαλούν προς τον εσωτερικό όγκο, το υπογάστριο της οροφής να ξετυλίγεται από τις βαθιές σκιές σαν μια εκτεθειμένη, συστρεφόμενη κατασκευή.
Η βαρύτητα της μελέτης μετεξελίσσεται σε μια πτυχωμένη επιφάνεια που σχηματίζει η οροφή η οποία προεκτείνει την έκτασή της μέχρι τις εξωτερικές αθλητικές εγκαταστάσεις, οι οποίες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ενότητας. Ένα ελαφρύ ανασήκωμα του μετώπου, μια διακοπή στην κορυφογραμμή, αποτελεί άλλη μια νύξη για τον ανάλαφρο χαρακτήρα των στοιχείων που σμίγουν για να δημιουργήσουν την οροφή… μια έντονη αντίθεση προς τον όγκο του κτιρίου από κάτω, που γίνεται πιο αισθητή μέσα από τη διαφοροποίηση, τη διακοπή του υλικού.
Η υπερυψωμένη διάβαση που διασχίζει δύο πλευρές του κτιρίου, περιγράφει και αναφέρεται στα γύρω στοιχεία και γεγονότα της Πανεπιστημιούπολης.
Η γλώσσα αυτής της αρθρωτής κατασκευής –ξύλο πάνω σε μέταλλο- συνδιαλέγεται με την κλίμακα και με το ύφος των παραπετασμάτων και σκιάστρων που χρησιμοποιούνται για να προστατεύονται τα ευάλωτα σημεία της μελέτης από πλευράς βιοκλιματικής προσέγγισης.
Η ανακλινόμενη οροφή του κτιρίου προβάλλει περιμετρικά του κυρίως όγκου του, δημιουργώντας μια βαθιά σκιά, που αγκαλιάζει το κτιριακό σύνολο.
Καθώς μπαίνει κάποιος στον όγκο του κτιρίου, προβάλλει περιμετρικά του κυρίως όγκου του, δημιουργώντας μια βαθιά σκιά που αγκαλιάζει το κτιριακό σύνολο.
Καθώς μπαίνει κάποιος στον όγκο του κτιρίου μέσα από πλατιά, ανοδικά και καθοδικά επίπεδα, συναντά πληθώρα εμπειριών.
Στα ανώτερα επίπεδα όπου βρίσκεται η κύρια αίθουσα, βλέπουμε μια έκταση από κυρτούς υαλοπίνακες όπου το υπογάστριο των κερκίδων δημιουργεί ένα πρίσμα στο χώρο που μεγεθύνει την γεωμετρία των όγκων –ένας συγκερασμός απελευθέρωσης και περιορισμού.
Δημιουργείται περαιτέρω μια αλληλενέργεια με το εξωτερικό τοπίο, μέσα από τα τζάμια της νότιας όψης του ίδιου του αθλητικού κέντρου –τραχύ γυμνό σκυρόδεμα σε αντίθεση με τη στιλπνή διαφάνεια.
Τα σπλάχνα του κτιρίου ουσιαστικά κάτω από την επιφάνεια της γης, είναι συμπαγείς ανεξάρτητοι όγκοι, όπου τα ανοίγματα, οι αναφορές, και τα κενά, δημιουργούν μια εντυπωσιακή αίσθηση του χώρου, η οποία τονίζεται από τον μειωμένο, λιτό φωτισμό, τις κεκλιμένες επιφάνειες, και τους αιωρούμενους όγκους.
Το πλήρες ύψος των χώρων χρησιμοποιείται σαν μια οντότητα που τροφοδοτεί όλα τα άλλα. Πρόκειται για μια μελέτη που επιτρέπει στο άτομο ή στην ομάδα, να απλώσουν το δικό τους χαρακτήρα σαν σκιά, πάνω στους τοίχους.
ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΑΥΞΕΝΤΙΟΥ
Νέα Γραφεία ΣΠΕ Συνεργασίας, Κίτι
Το κτίριο τοποθετείται παράλληλα προς τον κεντρικό δρόμο απέναντι από το σχολείο, δημιουργώντας, τόσο μια πύκνωση της παρουσίας δημοσίων κτιρίων, όσο και ένα απαιτούμενο φράγμα για την εκατέρωθεν όχληση. Η πρόσβαση στο κτίριο γίνεται από μεγάλο εσωτερικό πεζόδρομο, που το συνδέει με τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις της εταιρείας, και το χώρο στάθμευσης και πρασίνου που δημιουργείται.
Οι διάφορες λειτουργίες του κτιρίου διατάσσονται σε διακριτές ενότητες γύρω από τον κεντρικό διώροφο χώρο της εισόδου, ώστε να διασφαλίζεται η ανεξάρτητη λειτουργία της Συνεργατικής σε σχέση με τις άλλες εκδηλώσεις.
Χώρος συναλλαγών με γραφεία και καφετέρια τοποθετούνται στο ισόγειο, ενώ οι αίθουσες διαλέξεων και συνεδριάσεων της επιτροπής στον όροφο. Αποθήκες, χώροι αρχειοθέτησης και o server έχουν τοποθετηθεί στο υπόγειο.
Οι κινήσεις και η εσωτερική λειτουργία του κτιρίου προβάλλονται και στις όψεις του, που κατασκευάζονται από ανεπίχριστο σκυρόδεμα, υαλοστάσια αλουμινίου και δομικά υαλοστάσια διπλού προφίλ.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ποιότητα του φυσικού και τεχνητού φωτισμού, ανάλογα με τη λειτουργία του κάθε χώρου. Στο ισόγειο οι περσίδες από ανεπίχριστο σκυρόδεμα και ξύλο, σκιάζουν τα μεγάλα ανοίγματα, αφήνοντας το φυσικό φως να εισέρχεται στο εσωτερικό, χωρίς να εμποδίζουν την οπτική επαφή, του μέσα με το έξω. Η απόλυτη διαφάνεια των χώρων του ισογείου εναλλάσσεται με τις ελεγχόμενες φυγές των ανοιγμάτων του ορόφου, μέσα στο διάχυτο φως της ημιδιαφάνειας του υαλοστασίου διπλού προφίλ.
ΖΗΝΩΝΑΣ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΙΕΡΕΠΚΛΗ
Μουσείο «Θάλασσα», Αγία Νάπα
Το υγρό στοιχείο έχει καταφέρει να αφομοιωθεί πλήρως στο υπέροχο αρχιτεκτονικό έργο των Ζήνωνα και Χριστίνας Σιερεπεκλή, οι οποίοι επέλεξαν για το σκοπό αυτό τη χρήση τεχνητού οξειδωμένου μετάλλου, σε συνδυασμό με κυλιόμενο νερό κατά μήκος των γυάλινων επιφανειών της πρόσοψης του κτιρίου.
Υλικά όπως το μάρμαρο, ο όνυχας, το ξύλο και το μέταλλο, έχουν κυρίαρχη θέση στους εσωτερικούς χώρους, ενώ η όλη κατασκευή διαιρείται σε έξι επίπεδα, τα οποία παρουσιάζουν τα εκθέματα με τέσσερεις διαφορετικούς τρόπους:
- Σε υποδαπέδιες γυάλινες προθήκες πάνω στις οποίες ο επισκέπτης μπορεί να περπατά και να βλέπει τα εκθέματα.
- Σε προθήκες.
- Σε εκθέματα που τοποθετούνται ελεύθερα στο χώρο.
- Σε εκθέματα που κρέμονται από την οροφή.
Όλα τα εκθέματα του μουσείου φωτίζονται με οπτικές ίνες, ενώ στους χώρους του ο επισκέπτης μπορεί να πληροφορηθεί με οπτικοαουστικά μέσα τους σημαντικότερους σταθμούς στην ιστορία της Κύπρου. Κύριο έκθεμα του μουσείου είναι το «Κυρήνεια ΙΙ», πιστό αντίγραφο του αρχαίου ναυαγίου των κλασσικών χρόνων που βρίσκεται σήμερα στο κατεχόμενο κάστρο της Κερύνειας, στο χώρο του οποίου προβάλλεται ντοκιμαντέρ με θέμα τις ανασκαφές και τη συντήρηση του αρχαίου ναυαγίου.
Εκτός από τους εκθεσιακούς χώρους, στο Μουσείο υπάρχει καφετερία, κατάστημα, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και χώρος ειδικά διαμορφωμένος για εκπαιδευτικά προγράμματα. Για τους καλοκαιρινούς μήνες υπάρχει υπαίθριο αμφιθέατρο, κατάλληλο για μουσικές και χορευτικές παραστάσεις.
