Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρωτοστατεί στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και έχει θέσει φιλόδοξους στόχους για την ανάπτυξή τους, περισσότερο από κάθε άλλη μεγάλη οικονομία. Απόδειξη, οι κοινές επενδύσεις στις εναλλακτικές πηγές ενέργειας -με επίκεντρο τη Βόρεια Θάλασσα- που σχεδιάζουν οι χώρες της βόρειας και κεντρικής Ευρώπης, με στόχο την ενεργειακή απεξάρτηση από τρίτες χώρες.
Τα πρώτα χρήματα από μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν ήδη δοθεί προς εκταμίευση. Ήδη τον περασμένο Δεκέμβριο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εγκρίνει 565 εκ. ευρώ για την επέκταση αιολικών πάρκων στη Βόρεια Θάλασσα, στα πλαίσια ενός προγράμματος για την αναθέρμανση της οικονομίας. Από την πλευρά της η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων συνεισφέρει 300 εκ. ευρώ για ένα νέο αγωγό που θα συνδέει τη Μ. Βρετανία με την Ολλανδία.
Εννέα ευρωπαϊκά κράτη, λοιπόν, ενώνουν τις δυνάμεις τους, για να δημιουργήσουν με καθαρή ενέργεια από ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά πάρκα και υδροηλεκτρικά φράγματα, ένα υπέρ-δίκτυο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, φιλοδοξώντας έτσι να λύσουν το ενεργειακό πρόβλημα της Ευρώπης. Είναι το πρώτο διεθνές δίκτυο ενέργειας που θα αποφέρει σημαντική ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία, γιατί συντονίζει για πρώτη φορά τις ενεργειακές πολιτικές των κρατών-μελών που συμμετέχουν. Είναι ένα βήμα για την ενεργειακή αυτονομία της Ε.Ε. και την απεξάρτησή της από ασύμφορες εισαγωγές ενέργειας. Η πολιτική συμφωνία αναμένεται να επιτευχθεί μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2010.
Ήδη σήμερα λειτουργούν έντεκα υποθαλάσσιοι αγωγοί στη Βόρεια Θάλασσα, οι οποίοι συνδέουν -για παράδειγμα- τη βόρεια Γαλλία με την Αγγλία, και την Ολλανδία με τη Νορβηγία. Άλλοι είκοσι αγωγοί κατασκευάζονται, ή βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού. Ήδη αξιοποιούνται λοιπόν οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας, αλλά με τις σημερινές υποδομές είναι δύσκολο να γίνει σωστή διαχείριση της ενέργειας που παράγεται, αφού χρησιμοποιούνται πλεονάσματα από μία χώρα του δικτύου, προκειμένου να καλυφθούν ελλείμματα άλλων χωρών.
Το αναμενόμενο δίκτυο θα κοστίσει περίπου 30 δισεκατομμύρια δολάρια και θα αποτελείται από υπερσύγχρονα υποθαλάσσια καλώδια χιλιάδων χιλιομέτρων. Με το υπέρ-δίκτυο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ηλεκτρική ενέργεια μπορεί να διατεθεί σε κάθε μεριά της ηπείρου, απ’ όπου φυσάει ο άνεμος κι απ’ όπου λάμπει ο ήλιος.
Πιο συγκεκριμένα, η δύναμη των κυμάτων που σκάνε στα παράλια του Βελγίου και της Ολλανδίας, θα ενωθεί με τα υδροηλεκτρικά φράγματα των φιόρδ της Νορβηγίας. Με λίγα λόγια, το πρώτο ηλεκτρικό δίκτυο της Ευρώπης -ειδικά για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας- γίνεται πολιτική πραγματικότητα. Το δίκτυο, το οποίο θα αποτελείται από χιλιάδες χιλιόμετρα υψηλής απόδοσης καλωδίων, θα στοιχίσει περίπου 30 δισεκατομμύρια ευρώ, και φιλοδοξεί να απαντήσει σ’ ένα από τα κυριότερα ερωτήματα που τέθηκαν σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας: ότι η ποσότητα ενέργειας που εκλύουν, εξαρτάται από τον καιρό.
Μετά την κατασκευή του δικτύου, θα παρέχεται στην Ευρώπη ρεύμα από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όποτε φυσάει ο αέρας, λάμπει ο ήλιος, ή έχει θαλασσοταραχή. Το δίκτυο θα είναι συνδεδεμένο με τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς της Νορβηγίας και θα λειτουργήσει σαν γιγαντιαία μπαταρία, ισχύος 30GW, η οποία θα παρέχει καθαρή ενέργεια, θα αποθηκεύει ρεύμα όταν η κατανάλωση είναι μικρή, αποτελώντας έτσι το πρώτο βήμα για το πανευρωπαϊκό υπέρ-δίκτυο καθαρής ενέργειας που θα συνδέει ολόκληρη την Ευρώπη με τα απέραντα φωτοβολταϊκά που θα στηθούν στη Βόρεια Αφρική. Η όλη προσπάθεια αποτελεί ένα πολύ σημαντικό βήμα, που αποσκοπεί στην εκπλήρωση της υποσχέσεως της ΕΕ, ότι μέχρι το 2020, το 20% της ενέργειας που παράγει θα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές.
Πάνω από 100 Γίγαβατ αιολικών πάρκων κατασκευάζονται αυτή τη στιγμή στις θάλασσες της Ευρώπης, περίπου 10% δηλαδή της συνολικής ενέργειας που καταναλώνει η ήπειρος. Η αλματώδης ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας, καθιστά αναγκαία την ανανέωση των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος.
Παράδειγμα, δεκαπέντε μίλια ανοικτά της νοτιοανατολικής ακτής της Αγγλίας, βρίσκεται υπό κατασκευή, το μεγαλύτερο θαλάσσιο αιολικό πάρκο του πλανήτη. Το έργο είναι δύσκολο και επικίνδυνο, αλλά το αιολικό πάρκο Greater Gabbard, που κατασκευάζουν η βρετανική Scottish and Southern Energy, και η γερμανική RWE, θα μπορούσε να θεωρηθεί ενδεικτικό της τεράστιας ανάπτυξης που αναμένεται να έχει η αιολική ενέργεια στο θαλάσσιο χώρο γύρω από τη Βρετανία. Το συγκεκριμένο πάρκο θα αριθμεί 140 ανεμογεννήτριες, και η βρετανική κυβέρνηση θέλει μέχρι το τέλος της δεκαετίας να έχουν εγκατασταθεί στα βρετανικά ύδατα, αρκετές εκατοντάδες ανεμογεννήτριες. Το κόστος τους εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει τα 100 δις στερλίνες (115 δις ευρώ).
Η επέκταση των αιολικών πάρκων που σχεδιάζει η Βρετανία, είναι ένα μόνο μέρος των μαζικών επενδύσεων που απαιτούνται από τη βιομηχανία ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή τη δεκαετία, οι ευρωπαϊκές εταιρείες θα πρέπει να επενδύσουν περίπου 1 τρις ευρώ για να επιτύχουν τους στόχους που έχουν θέσει οι κυβερνήσεις για την ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ενώ παράλληλα καλούνται να αντικαταστήσουν τις απαρχαιωμένες υποδομές. Η δέσμευση αυτή είναι τόσο μεγάλη, που είναι σίγουρο ότι θα συμβάλει καθοριστικά τα επόμενα χρόνια στη διαμόρφωση της οικονομίας, της πολιτικής και των οικονομικών της Ευρώπης.
Μελέτη του EWEA που δημοσιεύθηκε πριν από ένα χρόνο, υποδεικνύει το πού θα πρέπει να στηθούν τα νέα αυτά δίκτυα. Έτσι, η συμφωνία των εννέα κρατών φαίνεται να είναι ένα καλό σημείο εκκίνησης. Οι ανανεώσιμες πηγές είναι πολύ πιο αποκεντρωμένες, και συνήθως οι εγκαταστάσεις τους βρίσκονται μακριά από μεγάλα αστικά κέντρα. Το δίκτυο στη βόρεια θάλασσα θα εξασφαλίσει ασφαλή και σταθερή ροή από ανανεώσιμες πηγές, εξισορροπώντας την παροχή ενέργειας σε ολόκληρη την ήπειρο.
