Μέσα του 2009 η Federal Reserve δημοσιοποιούσε τα πρακτικά της τελευταίας συνεδρίασης της αρμόδιας επιτροπής που αποφάσιζε για τα επιτόκια στις ΗΠΑ. «Όλοι οι συμμετέχοντες προβλέπουν πως η ανεργία θα βρίσκεται στα τέλη του 2011 αισθητά πάνω από το μακροπρόθεσμο επίπεδό της, ακόμη κι αν δεν μεσολαβήσουν περαιτέρω πλήγματα στην οικονομία…» έγραφε τότε, ενώ ορισμένοι εξέφραζαν την εκτίμηση ότι θα «χρειασθούν περισσότερα από πέντε με έξι χρόνια για να συγκλίνει η οικονομία στη μακροπρόθεσμη πορεία που χαρακτηρίζεται από βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης και ανεργίας και τον κατάλληλο δείκτη πληθωρισμού».
Σήμερα στο 2011 οι επιπτώσεις αυτού που τότε περισσότερο ακούγαμε, παρά βιώναμε, έχουν γίνει πιο αισθητές από ποτέ. Μπορούμε όμως να μιλάμε πλέον με σιγουριά για το πότε θα τελειώσει επιτέλους αυτός ο οικονομικός εφιάλτης;
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Αμέσως μετά την κατάρρευση του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού μοντέλου, άρχισε να γίνεται αντιληπτό πως και το ευρωπαϊκό οικονομικό μοντέλο βρίσκεται μπροστά σε μία παρόμοια κρίση.
Η οικονομία της ευρωζώνης έπειτα από δεκαπέντε χρόνια συνεχούς επέκτασης, άρχισε να γνωρίζει την ύφεση, ενώ το
Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) ξεκάθαρα είχε προβλέψει ότι η συρρίκνωση της οικονομίας της ευρωζώνης, θα είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη των ΗΠΑ.
Σύμφωνα μάλιστα με τον Φίλιπ Ουάιτ, ερευνητή του βρετανικού «κέντρου ευρωπαϊκής μεταρρύθμισης», η ανάκαμψη των ευρωπαϊκών οικονομιών πολύ πιθανό να καθυστερήσει περισσότερο από την αμερικανική ανάκαμψη, καθώς οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν κατόρθωσαν να εφαρμόσουν τις κατάλληλες πολιτικές στο πεδίο της ζήτησης αλλά και της προσφοράς.
Ο εκτροχιασμός των μακροοικονομικών μεγεθών, ειδικά τα τελευταία χρόνια, κατέστησε αδύνατη την εφαρμογή μιας αντι-κυκλικής πολιτικής που να επιτρέπει τη διατήρηση ελλειμματικών προϋπολογισμών στις φάσεις καθόδου του οικονομικού κύκλου.
Ο ΔΕΙΚΤΗΣ BDI
Το ερώτημα ωστόσο παραμένει… πότε επιτέλους «θα κάνει ξαστεριά»; Κάποιοι πιστεύουν ότι ένας αξιόπιστος δείκτης, που θα μας δείξει πότε τελειώνει αυτή η κρίση, είναι ο δείκτης BDI (Baltic Dry Index) της Ναυτιλίας. Πράγματι, η τεράστια και απότομη πτώση του, τέλη του 2008, ήταν ο προάγγελος της κρίσης που ακολούθησε, όταν από τις 11.500 μονάδες στα μέσα Ιουλίου 2008, έπεσε στις 663 τον Δεκέμβρη του ίδιου έτους!!!!
Και είναι φυσικό να είναι αυτός ένας αξιόπιστος δείκτης, καθώς η άνοδός του δείχνει αύξηση της ζήτησης πλοίων, δηλαδή αύξηση των μετακινούμενων φορτίων, κυρίως πρώτων υλών, άρα αύξηση του Παγκόσμιου Εμπορίου, άρα ανάπτυξη!
Μετά το χαμηλότερο του 2008, ο δείκτης αυτός πήρε μία πορεία ανάσας προς τα επάνω, όμως τον τελευταίο καιρό φαίνεται να κινείται και πάλι πτωτικά (15/2/2011 – 1236 Μονάδες).
Ο ΔΕΙΚΤΗΣ GOOGLE
Το Google Insights for Search είναι ένα εργαλείο που δίνει τη δυνατότητα στο μέσο χρήστη να συγκρίνει “μοτίβα όγκου αναζήτησης σε συγκεκριμένες περιοχές, κατηγορίες, χρονικά όρια και ιδιότητες”. Σε απλά Ελληνικά, το Google Insights δείχνει τον αριθμό των αναζητήσεων που γίνονται μέσα από την μηχανή αναζήτησης της Google για μια συγκεκριμένη λέξη ή φράση μέσα στο χρόνο.
Εάν η έρευνα περιοριστεί στην κατηγορία “Διακοπές”, τότε είναι ξεκάθαρη και η εποχικότητα του ενδιαφέροντος, αφού υπάρχει μια άνοδος του αριθμού των αναζητήσεων τον μήνα Ιούνιο, όταν και είναι πιο κοντά οι καλοκαιρινές διακοπές.
Με το ίδιο εργαλείο θα “διερευνήσουμε” κατά πόσον η παγκόσμια οικονομία έχει βγει από την περίοδο κρίσης. Όταν υπάρχει κρίση στην οικονομία, οι αναζητήσεις και τα άρθρα (και ακόμα περισσότερο τα βιβλία) για την κρίση, θα προσπαθούν να εντοπίσουν τα αίτια της κρίσης ακόμα και όταν αυτή τελειώσει.
Επόμενο βήμα, λοιπόν, ήταν η αναζήτηση ενός όρου, που να είναι αντιπροσωπευτικός της οικονομικής δυσχέρειας στην οποία έχει περιέλθει ο πλανήτης τα τελευταία χρόνια και τα αίτια αυτής. Και τι πιο αντιπροσωπευτικό από τον αγγλικό όρο “Chapter 7” του Πτωχευτικού Κώδικα των ΗΠΑ …
Για να γίνει όμως κατανοητή η σημασία του “Chapter 7”, αρκεί να πούμε πως θα μπορούσε να αποτελέσει την απάντηση στο ερώτημα, του ποιος είναι ο ύστατος τρόπος αποφυγής της χρεοκοπίας;
Πιο συγκεκριμένα, εάν η αποφυγή της χρεοκοπίας είναι μία ευκαιρία για τον οφειλέτη να βγει από το οικονομικό αδιέξοδο στο οποίο περιήλθε και να κάνει μια νέα αρχή, τότε το “Chapter 7” του αμερικανικού Πτωχευτικού Κώδικα είναι ένας τρόπος να το επιτύχει, και μάλιστα γρηγορότερα.
Υπό το “Chapter 7” όλα τα μη απαλλαγμένα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη, πωλούνται, και τα χρήματα που συγκεντρώνονται, δίδονται ως εξόφληση των οφειλών, στους δανειστές του. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τη χρονική στιγμή που το “Chapter 7” μπαίνει σε εφαρμογή, ο οφειλέτης δεν έχει κανένα περιουσιακό στοιχείο στο όνομά του, κι έτσι η νέα αρχή την οποία επιδιώκει, έρχεται πολύ πιο γρήγορα.
Πιο κάτω λοιπόν βλέπουμε ένα διάγραμμα το οποίο αντιπροσωπεύει τον αριθμό των αναζητήσεων που έγιναν στη μηχανή της Google, από χρήστες του διαδικτύου, την περίοδο 2004-μέχρι σήμερα, με λέξη-κλειδί το “ Chapter 7”.
Είναι εμφανές ότι ο αριθμός παρουσιάζει μία απότομη αύξηση την επίμαχη περίοδο έναρξης της οικονομικής κρίσης κατά τον Οκτώβριο του 2008, με περαιτέρω αύξηση τον Φεβρουάριο του 2009, ενώ στη συνέχεια η κατάσταση να σταθεροποιείται, μέχρι και τον Μάρτιο του 2010, όπου και επαναρχίζει η ανοδική πορεία του διαγράμματος, φθάνοντας στο υψηλότερο μέχρι σήμερα σημείο κατά τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους. Συμπερασματικά – χωρίς αυτό να στηρίζεται σε αδιαμφισβήτητα επιστημονικά δεδομένα – θα μπορούσαμε απλά και μόνο από το συγκεκριμένο διάγραμμα, να υποθέσουμε ότι το τελευταίο ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης που ξεκίνησε το 2008, δεν έχει γίνει ακόμη…
Σε επίπεδο χωρών πιο κάτω φαίνεται ξεκάθαρα πως οι ΗΠΑ πρωτοπορούν στο ενδιαφέρον για το Chapter 7, ενώ ακολουθούν με μικρότερα ποσοστά οι Φιλιππίνες κι ο Καναδάς, και με πολύ κοντινά ποσοστά, το Πακιστάν, η Σιγκαπούρη, η Μαλαισία, η Νότιος Αφρική, το Βιετνάμ, η Νότιος Κορέα, και η Αυστραλία.
