Την άποψη ότι εδώ που έφτασαν τα πράγματα, δεν πρόκειται να υπάρξει λύση ομοσπονδίας στο Κυπριακό, εξέφρασε ο Αρχιεπίσκοπος Νέας Ιουστινιανής και Πάσης Κύπρου, Χρυσόστομος ο Β΄, στα πλαίσια αποκλειστικής του συνέντευξης στο SELL & BUILD.
Για τον εκπρόσωπο των ΗΕ στην Κύπρο, Αλεξάντερ Ντάουνερ, ο Μακαριώτατος σημείωσε πως μετά τις απειλές του περί καταλογισμό ευθυνών στο τέλος του χρόνου, κακώς έκανε η κυβέρνηση και δεν τον εξαπέστειλε.
Ο Αρχιεπίσκοπος αναφέρθηκε και στο πολυσυζητημένο θέμα της φορολόγησης της εκκλησιαστικής περιουσίας, ξεκαθαρίζοντας ότι τα πράγματα θα μείνουν ως έχουν, μέχρι και την εκλογή νέας κυβερνήσεως, με την οποία θα επιδιώξουν να λύσουν το θέμα αυτό.
ΚΥΠΡΙΑΚΟ
Βλέποντας την κατάσταση με τα σημερινά ρεαλιστικά δεδομένα, και σε συνάρτηση με τον τρόπο που ο Πρόεδρος Χριστόφιας επιλέγει να διαχειρίζεται το κυπριακό, ποιο μέλλον εκτιμάτε ότι θα έχει αυτός ο τόπος;
Εδώ που φθάσαμε, δεν βλέπω λύση. Οι Τούρκοι, από τα πιο επίσημα χείλη του Προέδρου και του Πρωθυπουργού τους, ομιλούν περί δύο κρατών, και όπως θα εξελιχθούν τα πράγματα, εκτιμώ ότι τελικά θα τουρκοποιηθεί το βόρειο μέρος της πατρίδας μας, άλλα το άλλο πόδι τους θα το έχουν από δω. Το πιο σημαντικό, θεωρώ ότι είναι να ξεκαθαριστεί, επιτέλους, τί θέλουν.
Πώς κρίνετε την μέχρι τώρα στάση των ΗΕ σ’ αυτή τη νέα προσπάθεια που γίνεται στο εθνικό μας πρόβλημα;
Υπήρξε απειλή από τον κ. Ντάουνερ, και γι’ αυτή του τη συμπεριφορά, κακώς τα κόμματα, αλλά ιδίως η κυβέρνηση, δεν τον εξαπέστειλαν. Έπρεπε να τον αδράξουν από το αυτί και να του πουν, ή συμμορφώνεται, ή να φύγει από την Κύπρο.
Αυτοί οι άνθρωποι εκπροσωπούν τον ΟΗΕ που έχει έναν καταστατικό χάρτη και διέπεται από κάποιες αρχές. Ο Εκπρόσωπος των ΗΕ στην Κύπρο έχει ξεφύγει από αυτές τις αρχές, και μας λέει ότι στο τέλος του χρόνου θα καταλογίσει ευθύνες.
Και η Ευρώπη, όμως, πρέπει να πάρει ένα μήνυμα, γιατί οσφραίνομαι πως προς το τέλος του χρόνου θα προχωρήσει με το θέμα του απευθείας εμπορίου με τους Τ/Κ. Εξάλλου, η κυπριακή κυβέρνηση τους έχει πει ότι τα λιμάνια μας, είναι στη διάθεσή τους, υπό τον όρο βέβαια να χρησιμοποιείται η σφραγίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πού είναι – λοιπόν – το πρόβλημά τους; Θέλουν κρατική υπόσταση. Θα πάρουν την κρατική υπόσταση όταν βρούμε σωστή λύση. Αν δεν βρούμε, δεν θα πάρουν ποτέ. Αυτό πρέπει να έχει κατά νου η κυβέρνηση, και προς τα εκεί πρέπει να σπρώχνει τα πράγματα.
Νιώθετε να σας αφήνει χώρο η πολιτική μας ηγεσία, ώστε να εκφράζετε την άποψή σας για την πορεία των συνομιλιών, αλλά και του Κυπριακού γενικότερα;
Έχω την αίσθηση ότι η πολιτική ηγεσία δεν θέλει να ανακατεύεται η Εκκλησία στα εθνικά θέματα. Δεν νομίζω ότι έπρεπε να τους ενοχλεί κάτι τέτοιο, αντιθέτως έπρεπε να επιδιώκουν την άποψη της Εκκλησίας, και να την ακούν με πολλή προσοχή, γιατί, και εμπειρίες έχει, και βλέπει κάτω από έναν πραγματικό φακό την όλη εθνική υπόθεση.
Μήπως τελικά η πολιτική κοινότητα φοβάται έναν εκπρόσωπο της εκκλησίας, με ισχυρή πολιτική άποψη και μεγάλη λαϊκή απήχηση;
Νομίζω ότι όλοι μπορούν να κοιμούνται ήσυχα. Η Εκκλησία δεν ενδιαφέρεται πλέον για πολιτικές θέσεις ή πολιτικά αξιώματα. Ούτε εγώ ο ίδιος, ούτε κάποιος άλλος εκπρόσωπος της εκκλησίας, έχει φιλοδοξία να γίνει πολιτικός.
ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ
Το θέμα της φορολόγησης της εκκλησιαστικής περιουσίας έχει συζητηθεί κατά κόρον. Τι γίνεται από δω και πέρα;
Σίγησαν οι πάντες, άρα πρέπει να πηγαίνουμε καλά. Η Εκκλησία δεν αρνήθηκε κανένα φόρο, όλους τους φόρους, τους πληρώνει. Ήταν πολύ λαϊκίστικό αυτό που φημολογείτο επί καθημερινής βάσεως, ότι η Εκκλησία δεν πληρώνει τους φόρους της.
Ο μοναδικός φόρος που δεν είχε πληρωθεί ποτέ, άμα τη γενέσει του – προτού αναλάβω εγώ τη διεύθυνση της Εκκλησίας – ήταν ο φόρος μίας τεράστιας ακίνητης περιουσίας της Εκκλησίας, η οποία, όμως παραμένει αναξιοποίητη.
Ξεκίνησε λοιπόν γι’ αυτό το θέμα ένας διάλογος με την πολιτεία, για να τακτοποιήσουμε τα φορολογικά μας έναντι του κράτους ο οποίος οδήγησε στην κατάρτιση μιας συμφωνίας.
Τι προνοούσε αυτή η συμφωνία;
Η συμφωνία θα επαναβεβαίωνε ότι η Εκκλησία θα πληρώνει τη φορολογία της ακίνητης κτηματικής της περιουσίας, όχι όμως για ένα μεγάλο κομμάτι ακίνητης περιουσίας το οποίο παραμένει αναξιοποίητο και είναι εντελώς αδύνατο να πληρωθεί.
Στην εν λόγω συμφωνία, γίνεται – παράλληλα – αναφορά για τη φορολόγηση οποιουδήποτε κομματιού αξιοποιηθεί ή επενδυθεί.
Γι’ αυτή τη συμφωνία φτάσαμε στο σημείο της μονογραφής, οπότε όλα ήταν έτοιμα για να πάει στο Γενικό Εισαγγελέα, κι από κει να ετοιμαστεί σχέδιο νόμου για ψήφιση από τη Βουλή. Άλλαξε όμως η κυβέρνηση, κι ο νέος Υπουργός Οικονομικών ήθελε να αλλάξει την εν λόγω συμφωνία. Εμείς, ξέροντας ότι δεν θα μπορούσαν να γίνουν δεκτά αυτά που ήθελε η κυβέρνηση, είπαμε ότι θα παραμείνουν τα πράγματα ως έχουν, και επί άλλης κυβερνήσεως θα λύσουμε το πρόβλημα αυτό.
Άρα, το ενδεχόμενο να οδηγηθεί το θέμα στις δικαστικές αίθουσες, όπως είχε αρχικά ακουστεί, απομακρύνεται;
Πρώτα, πρώτα μας καλύπτει το Σύνταγμα, και δεν μπορούν να εισπράξουν τίποτα. Και να αλλάξουν το Σύνταγμα, το νέο Σύνταγμα δεν μπορεί να έχει αναδρομική ισχύ. Άρα αυτά που ζητούν, δεν θα τα πάρουν ποτέ. Και ένας λόγος που πήγα στη Βουλή, ήταν για να τους δηλώσω ότι, επί εποχής μου δεν προτίθεμαι να τους δώσω ούτε ένα ευρώ. Κι αυτά, καλά θα κάνουν να τα σβήσουν, διότι δεν μπορούν να τα εισπράξουν.
Αρκετές φορές δηλώσατε ότι τα κίνητρα αυτών που έθεσαν ζήτημα για φορολόγηση της εκκλησιαστικής περιουσίας, δεν ήταν οικονομικά, αλλά πολιτικά
Και το πιστεύω, διότι δεν εξαρτάται η επιβίωση του κράτους από ένα – για παράδειγμα – εκατομμύριο ευρώ που θα έπαιρναν το χρόνο. Άρα το θέμα δεν είναι οικονομικό, το θέμα είναι λαϊκίστικο πολιτικό.
Άρα, στην ουσία έγινε μία προσπάθεια να πληγεί το κύρος της Εκκλησίας;
Αυτό είχαμε αντιληφθεί.
Για ποιο λόγο;
Έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο, πολλοί να μην θέλουν την Εκκλησία. Έχουμε Δημοκρατία, και είναι δικαίωμά τους, αλλά η Εκκλησία είναι χρήσιμη για τον κυπριακό λαό.
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
Πολλοί διερωτώνται, βοηθάει η Εκκλησία τον απλό κόσμο, ή λειτουργεί σαν επιχειρηματίας που αναζητεί το κέρδος και μόνο.
Πέρυσι η Αρχιεπισκοπή για να βγάλει το οικονομικό έτος, χρειάστηκε να κάνει 5εκ. ευρώ δάνειο, γιατί με αυτή την παγκόσμια οικονομική κρίση που υπάρχει, έχασε πέραν του 50% των εισοδημάτων της από τις δύο μεγάλες της επενδύσεις, εκείνες των Τραπεζών και εκείνες των ξενοδοχείων.
Όταν, λοιπόν, παρουσιάσθηκαν οι ισολογισμοί του 2009, είδα ότι οι βοήθειες που έδωσε η Αρχιεπισκοπή, ήταν 5 εκ. ευρώ. Δηλαδή δανειστήκαμε και βοηθήσαμε. Άρα αυτό που μερικοί προσπαθούν να εμφυσήσουν στο λαό, ότι θα πάμε να κάνουμε καλλιμάρμαρη εκκλησία και θα αδικηθεί ο φτωχός, ο πεινασμένος κόσμος, δεν είναι αλήθεια.
ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ
Με προλάβατε. Καθεδρικός Ναός… ένα θέμα που προκάλεσε αρκετές αντιδράσεις τον τελευταίο καιρό.
Το θέμα αυτό είναι πολιτικό, δεν είναι ούτε περιβαλλοντικό, ούτε συγκοινωνιακό. Όλες οι μελέτες που έχουν γίνει, και μάλιστα από καταξιωμένους επιστήμονες, είναι θετικές.
Άλλωστε, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ο υπάρχων Καθεδρικός Ναός του Αγίου Ιωάννη, δεν είναι πλέον λειτουργικός. Αν – για παράδειγμα – παραστεί η Σύνοδος και μπει να κάνει Συλλείτουργο στον Άγιο Ιωάννη, το Ιερό του Ναού δεν θα τη χωρέσει. Ιδιαίτερη εντύπωση, όμως, μου έκανε η αντίδρασή τους για το ύψος του Ναού, όταν άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ακόμη και μικρότερων από την Κύπρο, κρατών (π.χ. Μάλτα, Λουξεμβούργο), έχουν Καθεδρικούς Ναούς τριπλάσιου ύψους από αυτόν που σχεδιάζουμε εμείς. Γιατί –λοιπόν – τους ενοχλεί το ύψος, και δεν τους ενοχλεί το ύψος των Μιναρέδων, τους οποίους όταν τους βλέπει κάποιος τουρίστας, έχει την εντύπωση ότι έχει έρθει σε Μουσουλμανική χώρα; Ε, δεν είναι Μουσουλμανική χώρα η Κύπρος.
Στην περίοδο ισχνών αγελάδων που περνούμε, δεν νομίζετε ότι 9 εκ. ευρώ, κόστος για την κατασκευή ενός Ναού, είναι λογικό να προκαλεί αντιδράσεις;
Θα ήταν απαράδεκτο και θα ήσαν ελεύθεροι να μας κατηγορήσουν, αλλά και εμείς θα ήμασταν άξιοι της τύχης μας, εάν κάναμε εκείνο που έχει δηλώσει ο Πατριάρχης Βουκουρεστίου, ο οποίος είπε ότι θα κάνουν νέο Καθεδρικό Ναό, που θα στοιχίσει 200 εκ. ευρώ, παίρνοντας δάνειο από την τράπεζα, το οποίο θα εξοφλήσει ο θρησκευόμενος λαός.
Όσον αφορά την εξέλιξη του έργου, πού βρίσκεται;
Περιμένουμε τώρα το Τμήμα Αρχαιοτήτων να τελειώσει τις εδαφοτομές που κάνει, για να δει αν υπάρχουν αρχαία στην περιοχή. Μέχρι τώρα δεν έχει βρεθεί οτιδήποτε.
Εμείς θα προσπαθήσουμε να κάνουμε ένα μνημείο, ένα στολίδι της Εκκλησίας, ούτως ώστε να εξυπηρετεί τον πιστό μας, αλλά και να είναι κέντρο αναφοράς, να δηλώνει ότι η πόλη αυτή είναι χριστιανική.
Όσον αφορά τώρα το μέγεθος, ο Ναός θα έχει πλάτος 14 μέτρα και μάκρος 28, μαζί με το Ιερό και τα προπύλαια, ενώ το ύψος του θα φτάσει τα 26 μέτρα. Για την αρχιτεκτονική του, αποφασίσαμε να πάρουμε όμορφα στοιχεία από διάφορους εκκλησιαστικούς ρυθμούς, ώστε να γίνει κάτι ξεχωριστό. Έτσι λοιπόν καταλήξαμε σε έναν βυζαντινό Ναό, ο οποίος θα είναι σταυροειδής μετά τρούλου. Τα υλικά, απ’ την άλλη, που θα χρησιμοποιήσουμε, θα επιδιώξουμε να είναι κλασικά, ώστε να μείνουν στο χρόνο.
Εφόσον δεν υπάρξει κάποιο κώλυμα από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, πότε υπολογίζετε να ολοκληρωθεί το έργο;
Πιστεύουμε ότι σε τρία χρόνια θα έχουμε το Ναό. Ένας χρόνος θα χρειαστεί μόνο για τον υπόγειο χώρο στάθμευσης, ενώ άλλα δύο χρόνια θα πάρει η ανέγερσης του Ναού.
