Τελικά η περιβόητη κρίση δεν άργησε να έρθει και στην Κύπρο. Σιγά, σιγά αρχίσαμε να νιώθουμε στο πετσί μας την ακρίβια της εποχής στην οποία ζούμε, αφού έχει γίνει αντιληπτό, πως περιθώρια άσκοπων εξόδων, δεν υπάρχουν πλέον για ένα μέσο κυπριακό σπίτι.

Ένα από τα γράμματα που βρίσκουμε στο χρηματοκιβώτιό μας και που συνήθως μας χαλάει τη διάθεση, είναι εκείνο της ΑΗΚ. Οι φουσκωμένοι μας λογαριασμοί το χειμώνα, ένεκα θέρμανσης, και οι ακόμη πιο φουσκωμένοι λογαριασμοί μας το καλοκαίρι ένεκα καύσωνα, είναι ένα χαράτσι αρκετά οδυνηρό για ένα νοικοκυριό. Από την άλλη όμως, να μην ανάβουμε τη θέρμανση το χειμώνα ή το κλιματιστικό το καλοκαίρι, είναι κάπως δύσκολο. Ωστόσο θα μπορούσαμε να αφαιρέσουμε αρκετά ευρώ από το λογαριασμό του ηλεκτρικού, εάν απλά και μόνο, βάζαμε στη ζωή μας – και στο σπίτι μας – τις πράσινες λάμπες.

Οι πράσινες λάμπες, ή αλλιώς λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας, είναι μία από τις πλέον διαδεδομένες λύσεις για τη μείωση της κατανάλωσης ρεύματος για φωτισμό, αφού καίνε 4-5 φορές λιγότερο ρεύμα, την ίδια στιγμή που η ζωή τους είναι τουλάχιστον εξαπλάσια από εκείνη των κοινών λαμπτήρων πυράκτωσης, οι οποίοι σπαταλούν το 90% της ηλεκτρικής ενέργειας σε θερμότητα.

 

ΤΥΠΟΙ ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΛΑΜΠΩΝ

 Σημαντικό παράγοντα στην εξοικονόμηση ενέργειας παίζει η επιλογή του κατάλληλου λαμπτήρα, είτε αυτός προορίζεται για να αντικαταστήσει κάποιον άλλο κοινό λαμπτήρα πυράκτωσης που έχετε στο σπίτι σας, είτε πρόκειται να αντικαταστήσει έναν ήδη υπάρχοντα οικονομικό. Κατ’ αρχήν υπάρχουν πολλών ειδών λαμπτήρες, για διάφορες εφαρμογές, όμως οι συνηθέστεροι για οικιακή χρήση, είναι οι λαμπτήρες πυράκτωσης, οι λάμπες φθορισμού και οι λαμπτήρες LED.

Κοινοί λαμπτήρες πυράκτωσης

 Σ’ αυτούς το φως παράγεται από τη θέρμανση ενός μεταλλικού νήματος. Η ισχύς που καταναλώνεται κυμαίνεται από 25-1000 W, ενώ η διάρκεια ζωής τους πάει από 750 έως και 1250 ώρες συνεχούς λειτουργίας  (2000 ώρες για λαμπτήρες αλογόνου). Έχουν χαμηλό κόστος αγοράς και συντήρησης, και η απόδοσή τους κυμαίνεται από 8-15 lumen/Watt.

Λάμπες φθορισμού (CFL λάμπες)

 Συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού ενός άκρου με σωλήνα εκκένωσης μικρής διαμέτρου (10-16 mm), που αποτελεί μια συμπαγή μονάδα. Το φως παράγεται από την υπεριώδη ακτινοβολία που παράγουν οι CFL λάμπες, η οποία στη συνέχεια  απορροφάται από την ουσία στα τοιχώματα της λάμπας. Στις συγκεκριμένες λάμπες οικονομίας, η ισχύς που καταναλώνεται είναι κατά 50% έως 80% λιγότερη σε σχέση με τους κοινούς λαμπτήρες. Οι CFL έχουν μεγαλύτερη φωτεινή απόδοση σε σύγκριση με τους κοινούς λαμπτήρες πυρακτώσεως, ενώ η διάρκεια ζωής τους ξεπερνά τις 6.000 και φθάνει έως και τις 15.000 ώρες. Οι συγκεκριμένες λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας έχουν μέση απόδοση από 60 έως 75 lumen/Watt

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία λοιπόν, οι λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας λαμπτήρες CFLχρησιμοποιούν το 20% έως 33% της ενέργειας που χρησιμοποιούν οι λαμπτήρες πυράκτωσης, για να έχουν το ίδιο «φωτεινό» αποτέλεσμα. Αυτό σημαίνει ότι, σε γενικές γραμμές, και όσον αφορά την κατανάλωση ρεύματος, πρέπει να παίρνουμε λαμπτήρες CFL (ή αλλιώς λαμπτήρες φθορισμού) που έχουν 3-5 φορές μικρότερη ισχύ σε σχέση με τους συμβατικούς.

Η φωτεινή απόδοση για τους λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας CFL κυμαίνεται μεταξύ 60 και 75 lumen/W. 

Λάμπες LED

 Πρόκειται για την πιο πρόσφατη τεχνολογία με υψηλή ποιότητα φωτός, η οποία κατασκευάζεται από ειδικό μίγμα κρυστάλλων πυριτίου. 

Στις λάμπες LED το φως παράγεται, όταν ελάχιστο ηλεκτρικό ρεύμα περάσει μέσω ηλεκτρονικού κυκλώματος, με αποτέλεσμα και η διάρκεια ζωής τους να αυξάνεται και να φθάνει τις 30.000 έως 100.000 ώρες.

Οι λαμπτήρες LED που θεωρούνται πρακτικά άθραυστοι, έχουν απόδοση από 10 έως 120 lumen/Watt. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’60, όταν και κατασκευάστηκαν τα πρώτα LED, μέχρι σήμερα η εξέλιξη τους ήταν ραγδαία, έτσι ώστε να μπορούν πλέον να αντικαταστήσουν και τις πιο απαιτητικές εφαρμογές φωτισμού, καλύπτοντας και τις τρεις βασικές απαιτήσεις (υψηλή απόδοση – χαμηλή κατανάλωση, μεγάλη διάρκεια ζωής, υψηλό συντελεστή απόδοσης χρωμάτων CRI ), απαιτήσεις που δεν μπορεί να καλύψει ταυτόχρονα μια συμβατική πηγή φωτισμού.

Η φωτεινή απόδοση για τις λάμπες LED κυμαίνεται μεταξύ 10 και 120 lumen/W. Οι λάμπες LED είναι σίγουρα η ανερχόμενη τάση στις τεχνολογίες φωτισμού, αφού το μόνο μειονέκτημά τους είναι η ακόμα σχετικά ακριβή τιμή αγοράς τους, η οποία ωστόσο τείνει να μειώνεται με την πάροδο του χρόνου.

Πλεονεκτήματα φωτισμού με λάμπες LED

     – Οικονομία

     – Διάρκεια ζωής

Πυράκτωσης –  1.000 ώρες

Αλογόνου      –   2.000 ώρες

Φθορισμού    –   6.000 – 15.000 ώρες

LED                 –    > 30.000 ώρες  

    – Μηδενική συντήρηση / αντικατάσταση

    – Ακαριαία έναυση και επανέναυση χωρίς καταπονήσεις

    – Σταθερότητα απόδοσης και θερμοκρασίας χρώματος

    – Εξοικονόμηση ενέργειας από μειωμένη απαίτηση ψύξης εσωτερικών χώρων, λόγω πολύ μειωμένων θερμικών φορτίων

    – Δεν καίγονται από κραδασμούς, χτυπήματα

    – Είναι άθραυστα

    – Συνδυάζονται και με μπαταρία για εφεδρικό φωτισμό

    – Υπάρχει δυνατότητα επιλογής θερμοκρασίας από 2700 ⁰Κ έως 10000 ⁰Κ (θερμό, φυσικό, ψυχρό φως)

    – Δεν προσελκύουν έντομα (απουσία υπεριώδους ακτινοβολίας)

    – Δεν περιέχουν τοξικές ουσίες (υδράργυρο, μόλυβδο)

    – Δεν επηρεάζονται από μεταβολές τάσης

    – Δεν εκπέμπουν IR (υπέρυθρες) και UV (υπεριώδεις) ακτινοβολίες

    – Λειτουργούν έστω κι αν κάποια LED χαλάσει (αστοχία υλικού)

    – Σε χαμηλές εξωτερικές θερμοκρασίες η απόδοση και η φωτεινότητα αυξάνονται

    – Πλήρης απουσία στροβοσκοπικού φαινομένου και τρεμοπαιξίματος

 

ΓΙΑΤΙ ΑΓΑΠΟΥΝ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ;

Το περιβαλλοντικό όφελος που εξασφαλίζουμε από τους λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης, αναμφισβήτητα, είναι το πιο σημαντικό.  Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι λάμπες οικονομίας (λάμπες φθορισμού, LED λάμπες, κλπ.) θα μειώσουν το CO₂ που απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα κατά μισό τόνο για τη διάρκεια ζωής των λαμπτήρων. 

ΟΙ ΟΔΗΓΙΕΣ ΤΗΣ ΕΕ

Τα τελευταία χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προωθήσει μια σειρά μέτρων, με στόχο να μειώσει ουσιαστικά την κατανάλωση ενέργειας ηλεκτρικών συσκευών. 

Το αποτέλεσμα των προσπαθειών της, ήταν η απόφαση του 2008 για σταδιακή απόσυρση των κοινών λαμπτήρων πυρακτώσεως, και μερικών τύπων λαμπτήρων αλογόνου, από τα καταστήματα πώλησης, ξεκινώντας από την 1^η Σεπτεμβρίου 2009, μέχρι και την 1^η Σεπτεμβρίου 2012. Ωστόσο θα πρέπει να σημειωθεί, ότι τα καταστήματα μπορούν να διαθέτουν τα αποθέματά τους μέχρι εξαντλήσεως, αλλά δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν νέες χονδρικές παραγγελίες. 

Συγκεκριμένα η σταδιακή απόσυρση επρόκειτο να πραγματοποιηθεί ως εξής:

Συμβατικοί λαμπτήρες που αποσύρονται:

Από 1/9/2009	Οι μεγαλύτεροι των 75 watt
Από 1/9/2010	Οι μεγαλύτεροι των 60 watt
Από 1/9/2011	Οι μεγαλύτεροι των 40 watt
Από 1/9/2012	Οι μεγαλύτεροι των 25 watt

 

 ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΤΕ

Οι λαμπτήρες φθορισμού (λαμπτήρες CFL) είναι κατασκευασμένοι από γυαλί και γι’ αυτό πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στο τρόπο που τους μεταχειριζόμαστε, ώστε να μην σπάσουν. 

 Να βιδώνετε και να ξεβιδώνετε τους λαμπτήρες CFL από τη βάση τους (κι όχι από τη γυάλινη φύσιγγα) και να τοποθετείτε με προσοχή τον λαμπτήρα στο ντουί.

Μετά το τέλος της ζωής τους πρέπει να γνωρίζετε ότι οι συγκεκριμένοι λαμπτήρες οικονομίας θα πρέπει να τοποθετούνται σε ειδικούς κάδους ανακύκλωσης, σε συμβεβλημένους δήμους και συνεργαζόμενα καταστήματα λιανικής, λόγω του ότι οι λαμπτήρες CFL περιέχουν υδράργυρο, ο οποίος θεωρείται επικίνδυνος εάν απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα, και γι’ αυτό χρειάζεται ταφή σε ειδικό χώρο τοξικών αποβλήτων, ή αποστολή στο εξωτερικό.   

Οι λαμπτήρες φθορισμού περιέχουν πολύ μικρή ποσότητα υδραργύρου (3-5mg έναντι π.χ. 500-3000mg σε συνήθη θερμόμετρα), επιτρέποντας στον λαμπτήρα να αποτελεί μια αποδοτική πηγή φωτός. 

Οι λαμπτήρες φθορισμού που ακολουθούν την οδηγία RoHS της Ευρωπαϊκής Ένωσης,  περιέχουν ακόμα λιγότερο υδράργυρο.

Οι λαμπτήρες φθορισμού καταναλώνουν λιγότερο ρεύμα από τους κοινούς λαμπτήρες πυρακτώσεως, με αποτέλεσμα να μειώνεται η ποσότητα υδραργύρου που απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα από τη διαδικασία παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος.